Tο Mουσείο (Ίδρυση, Συντελεστές & Πηγές)

Το Μουσείο Οδοντιατρικής συστήθηκε με απόφαση της Γ.Σ. του Τμήματος στις 13/2/2013 και της Συγκλήτου στις 17-7-2013 και αποτελεί, κατά κάποιον τρόπο, μετεξέλιξη του παλαιότερα υφισταμένου Μουσείου Κρανιοπροσωπικής Εξέλιξης και Ιστορίας της Οδοντιατρικής, το οποίο, ως προς το σκέλος της Ιστορίας της Οδοντιατρικής, είχε παραμείνει ανενεργό. Τον Ιούλιο του 2017 δημοσιεύθηκε η ίδρυση του Μουσείου και εγκρίθηκε ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας του στο ΦΕΚ. 2503/20.07.2017

Ο κύριος χώρος του Μουσείου βρίσκεται στον πρώτο όροφο του Νέου Κτηρίου της Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών. Εκ δωρεάς κοινωνικών φορέων (κυρίως της Εταιρείας Οδοντοστοματολογικής Ερεύνης και ορισμένων εργαστηρίων της Οδοντιατρικής Σχολής) αλλά και ιδιωτών το Μουσείο περιλαμβάνει παλαιά οδοντιατρικά εργαλεία, συσκευές και οδοντιατρικές μονάδες,  καθώς επίσης και ενδεικτικό φωτογραφικό και έντυπο υλικό από την ιστορία της Σχολής. Επιπλέον εκθέματα, όπως παλαιές οδοντιατρικές μονάδες, οδοντιατρικές συσκευές και εργαλεία, βρίσκονται σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους στις αίθουσες αναμονής, στην είσοδο του Αμφιθεάτρου και στον χώρο του Σπουδαστηρίου.

Το Μουσείο στεγάζει πλούσιο αρχειακό υλικό προερχόμενο από το επίσημο αρχείο της Σχολής, το οποίο για πρώτη φορά σήμερα τυγχάνει της αναγκαίας σωστικής και ψηφιακής επεξεργασίας.  Περιλαμβάνει επίσης έντυπο υλικό από παλαιές επιστημονικές επετηρίδες και άλλα έντυπα του Πανεπιστημίου, ενώ συμπληρώνεται από  φωτογραφικό υλικό προερχόμενο από τα φωτογραφικά αρχεία της ίδιας της Σχολής ή από δωρεές παλαιότερων καθηγητών της.  

Η οργάνωση του Μουσείου συνδυάζεται αναποφεύκτως με πρωτογενή ιστοριογραφική έρευνα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: στην προσπάθειά μας να εξερευνήσουμε την ιστορία της οδοντιατρικής στη χώρα μας, κυρίως ως προς το θεσμικό πλαίσιο το οποίο προηγήθηκε της δημιουργίας του Οδοντιατρικού Σχολείου, ανακαλύψαμε μέρος από τα πρακτικά του Ιατροσυνεδρίου, τα οποία αφορούν την μετά το 1900 περίοδο.  Τα πρακτικά αυτά βρίσκονται σήμερα στο στάδιο καταγραφής και τεχνικής επεξεργασίας τους. 

Εκτός όμως από την οργάνωση του Μουσείου Οδοντιατρικής και την παρουσίαση των πάσης φύσεως εκθεμάτων του στη φυσική τους μορφή, έχει ξεκινήσει η προσπάθεια δημιουργίας της οικείας ιστοσελίδας. Η παρουσία του Μουσείου στο διαδίκτυο προσφέρει επιπλέον δυνατότητες, με κυριότερη τη δυνατότητα πρόσβασης της επιστημονικής κοινότητας αλλά και του ευρύτερου κοινού στα περιεχόμενα του Μουσείου, αφενός, αφετέρου δε τη δυνατότητα συνεχούς ανανέωσης και αξιοποίησης των περιεχομένων του προς επιμόρφωση, έρευνα και εκπαίδευση.

Όλη αυτή η προσπάθεια δεν θα μπορούσε να λάβει σάρκα και οστά χωρίς την ανεκτίμητη ερευνητική και οργανωτική συμβολή του Δρος Δημητρίου Χρ. Κουτρούμπα, ο οποίος τα τελευταία χρόνια με τις πανεπιστημιακές παραδόσεις του στην Ιστορία της Οδοντιατρικής και, από το 2012, ως Μεταδιδακτορικός Ερευνητής έχει αναλάβει την συστηματική οργάνωση, μελέτη και αξιοποίηση των αρχείων του ΕΚΠΑ και της Σχολής σε ό,τι αφορά την Οδοντιατρική. Επίσης, δημιούργησε και επεξεργάστηκε το οπτικοακουστικό υλικό (βίντεο) σε τεχνικό επίπεδο.

Τέλος, πρέπει να υπογραμμισθεί όλως ιδιαιτέρως το γεγονός ότι όσοι συνέβαλαν στη συγκέντρωση και επεξεργασία όλου του προαναφερθέντος υλικού το έπραξαν οικειοθελώς χωρίς να αποβλέπουν σε οποιοδήποτε προσωπικό ή άλλο όφελος.  Ως εκ τούτου είναι χρέος μας να εξάρουμε τη συμβολή τους ελπίζοντας ότι και αρκετοί άλλοι, συνάδελφοι ή μη, θα θελήσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, ώστε το Μουσείο να παραμείνει ένας ζωντανός οργανισμός και διαρκές σημείο αναφοράς για την επιστήμη της Οδοντιατρικής στους νεώτερους και αναμνήσεων στους παλαιότερους.

  • Εταιρία Οδοντοστοματολογικής Ερεύνης
  • Βρότσος Ιωάννης, Καθηγητής Περιοδοντολογίας Οδοντιατρικής Σχολής, Ε.Κ.Π.Α.
  • Παναγάρης Γεώργιος, Καθηγητής Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, ΤΕΙ Αθήνας.
  • Κοτρώνης Γιάννης, Επίκ. Καθηγητής Τμήματος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
  • Φιλίππου Δημήτριος, τ. Γραμματέας Οδοντιατρικής Σχολής, Ε.Κ.Π.Α.
  • Κατσούλη-Σακέλλιου Παρθενία, Γραμματέας Οδοντιατρικής Σχολής, Ε.Κ.Π.Α.
  • Ντόκας Ιωάννης, Τεχνικός Οδοντιατρικών Μηχανημάτων
  • Τεχνική Υπηρεσία Οδοντιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α.
    • Τογρίδης Παύλος, Τεχνικός
    • Παπαδόπουλος Στέλιος, Τεχνικός

Ιστοσελίδα

  • Μπάκας Άγγελος, Τεχνικός Η/Υ Οδοντιατρικής Σχολής, Ε.Κ.Π.Α.
  • Πολυμενάκος Στυλιανός, Τεχνικός Η/Υ Οδοντιατρικής Σχολής, Ε.Κ.Π.Α.
  • Λαγουβάρδος Μάνος, Αρχιτέκτονας-Σκιτσογράφος

Βιβλιογραφικές Πηγές

  • Αιλιανός Ι., Η ιστορία και εξέλιξης της Ελληνικής Οδοντιατρικής, Αρχεία Ιατρικών Εταιρειών, Πρακτικά 3ου Ετησίου Πανελληνίου Ιατρικού Συνεδρίου, 1977, σσ. 826-827.
  • Αντωνιάδης Αλέξ., Κώδιξ Νομοθεσίας Οδοντιατρικού Επαγγέλματος εν Ελλάδι. Αθήναι,1953.
  • Βόζαλης Μπ., Πορτραίτα πρωτοπόρων Οδοντιάτρων της Λάρισας, Οδοντιατρικός Σύλλογος Λάρισας, Λάρισα, 2006.
  • Βουγιουκλάκης Γ., Οδοντική Χειρουργική. Μισός αιώνας Ελληνικής βιβλιογραφίας (1900-1950), Τιμ. Τόμος Καθ. Ζ.Σ. Μαντζαβίνου, Αθήνα, 2003.
  • Βρότσος Ι., Η Περιοδοντολογία στην Ελλάδα, Τιμ. Τόμος Καθ. Ζ. Σ. Μαντζαβίνου, Αθήνα, 2003.
  • Δημητριάδης Αιμ., Ιστορία της Ελληνικής Οδοντιατρικής: Επάγγελμα Επιστήμη 1834-1989, έκδ. Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία, Αθήνα, 1989.
  • Κόνδης Γ., Οδοντιατρική και Οδοντίατροι στην Αργολίδα, έκδ. Εκ προοιμίου, Άργος, 2011.
  • Μήτσης, Φ., Η οδοντιατρική εκπαίδευση στην Ελλάδα. Χθες, σήμερα, αύριο, Στοματολογία, Μάρτ.-Απριλ. 1988.
  • Μήτσης Φ., Αναδρομές και μνήμες από το οδοιπορικό της Ελληνικής Οδοντιατρικής, Omni Press, Αθήνα, 1993.
  • Παπαγιαννούλη Ε., Η εξέλιξη της Παιδοδοντιατρικής στην Ελλάδα και διεθνώς, Τιμ. Τόμος Καθ. Ζ. Σ. Μαντζαβίνου, Αθήνα 2003.
  • Πανεπιστημίω Αθηνών κατά την πρώτην πεντηκονταετίαν (1921-1971), Επιστημονική Επετηρίς της Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Τόμος Α΄, 1972.
  • Πρακτικά Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Ιστορικό Αρχείο Πανεπιστημίου Αθηνών περιόδου.
  • Πρακτικά Ιατροσυνεδρίου, περιόδων 1901 έως 1916, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο.
  • Πρακτικά Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών, Μουσείο Οδοντιατρικής.
  • Πρακτικά Συνεδριάσεων Βουλής των Ελλήνων.
  • Σκαρπαλέζος Αριστ., Από την Ιστορίαν του Πανεπιστημίου Αθηνών-Ιστορικά κείμενα και ιστορικά στοιχεία, εκδ. Χ. Συνοδινού, Αθήναι, 1964.
  • Τιμητικός Τόμος. Καθηγητού Ζ. Μαντζαβίνου, Αθήνα, 2003.
  • Τσουκανέλης Αλ. Χρυσό Ιωβηλαίο, εκδ. Παρισιάνου Γρ., Αθήνα, 1984.
  • Χαραλαμπάκης X., Αναδρομή στο παρελθόν-αναμνήσεις, Οδοντοστοματολογική Πρόοδος, 1996, σσ. 161-163.