Από τα Αρχεία του ΕΚΠΑ και του Τμήματος Οδοντιατρικής \ Κατοχή, Γερμανικές καταστροφές & Μετακατοχική βοήθεια

Αίτημα φοιτητών για την προμήθεια δικών τους οδοντιατρικών εδράνων. (1947).

Μία από τις πλέον τραγικές περιόδους της λειτουργίας του Οδοντοϊατρικού Σχολείου, ήταν αναντίρρητα η Γερμανική Κατοχή και τα Δεκεμβριανά.
Από τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου 1941, το κτήριο της οδού Χαλκοκονδύλη, όπου στεγαζόταν το Σχολείο, επιστρατεύθηκε για τις ανάγκες του Συντάγματος Παθητικής Αεράμυνας. Μόλις στα τέλη του Ιουνίου 1941 αποδόθηκε ξανά σε χρήση, με αποτέλεσμα η εκπαίδευση κατά το ακαδημαϊκό έτος 1940-1941 να είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη.
Οι ελλείψεις υλικών ήταν τεράστιες σε όλη τη διάρκεια της κατοχής και οι παραδόσεις των μαθημάτων ελλιπέστατες με διακοπές μεγάλης διάρκειας. Γεγονός που οδήγησε τον Σύλλογο των Καθηγητών να προτείνει τη διακοπή λειτουργίας του Οδοντοϊατρικού Σχολείου μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση και να βρεθούν τα αναγκαία για την εκπαίδευση των φοιτητών. Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά τα δεινά, η πρώτη κατοχική κυβέρνηση αποφάσισε την αθρόα εισαγωγή φοιτητών στο Οδοντιατρικό Σχολείο, πρακτική που συνέχισαν και οι πρώτες μεταπολεμικές κυβερνήσεις. Αναπάντεχα ο αριθμός των εκπαιδευομένων αυξήθηκε δραματικά σε πάνω από 200 πρωτοετείς φοιτητές, όταν το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος δεν ξεπερνούσε τους 35. Οι ταπεινώσεις γιγαντώθηκαν με το πλιάτσικο των κατακτητών.
Βέβαια οι επιτάξεις οδοντιατρικών εδρών ή η λεηλασία άλλου υλικού από τις Γερμανικές Αρχές Κατοχής δεν φθάνουν το μέγεθος των καταστροφών που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια των «Δεκεμβριανών» του 1944. Το Οδοντιατρικό Σχολείο βρέθηκε στο επίκεντρο των γεγονότων και οι καταστροφές θα ήταν ακόμα μεγαλύτερες αν δεν προστατευόταν από μια οικογένεια βομβόπληκτων του Πειραιά, που διέμενε προσωρινά στο χώρο της Σχολής.
Επιπρόσθετα η παλαιότητα του εξοπλισμού και οι φθορές του χρόνου επιδείνωσαν την ήδη απελπιστική κατάσταση. Το πλέον οξύτατο πρόβλημα ήταν η απουσία οδοντιατρικών εδρών, αλλά και η έλλειψη κατάλληλης συντήρησης τους για αρκετά χρόνια, με αποτέλεσμα η κλινική άσκηση των φοιτητών να είναι όχι απλά προβληματική, αλλά ανύπαρκτη.
Από το Ιστορικό Αρχείο της Οδοντοϊατρικής Σχολής εντοπίζεται σειρά εγγράφων τα οποία αποτυπώνουν ανάγλυφα την αγωνία των φοιτητών για την δυνατότητα κλινικής τους άσκησης εξαιτίας της ελλείψεως του αναγκαίου αριθμού οδοντιατρικών εδρών. Ταυτόχρονα όμως διαπιστώνεται η αδυναμία των καθηγητών και της Διοίκησης του Οδοντοϊατρικού Σχολείου να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα συγκεκριμένα προβλήματα.
Την άνοιξη του 1947, εντοπίζονται αιτήσεις φοιτητών, οι οποίες με τις διόπτρες της σύγχρονης εποχής θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως απίστευτες. Φοιτητές στην απόγνωσή τους να ασκηθούν και εν τέλει να αποκτήσουν το πολυπόθητο πτυχίο του Οδοντιάτρου έφθασαν στο σημείο να προτείνουν στη Διοίκηση του Οδοντοϊατρικού Σχολείου την προμήθεια και εγκατάσταση – με δικά τους έξοδα – οδοντιατρικές έδρες προκειμένου να ασκηθούν στην Κλινική της Προσθετικής.  Ως «αντάλλαγμα» προτείνεται η «έδρα να παραμείνει ως ιδιοκτησία της Σχολής δια την εξάσκησιν των επερχόμενων συναδέλφων». Φαίνεται ότι η απελπισία είχε καταλάβει σημαντική μερίδα φοιτητών, καθώς δεν εντοπίζεται μια μεμονωμένη αίτηση, αλλά τουλάχιστον τρεις οι οποίες χρονικά εντοπίζονται την ίδια περίπου περίοδο Μάρτιος – Μάιος του 1947. Συγκεκριμένα εντοπίζονται δύο αιτήσεις μεμονωμένων φοιτητών (27-3-1947 και 6-5-1947), ενώ η πλέον σημαντική είναι η παράκληση πέντε φοιτητριών  (2 Μαΐου 1947) με το ίδιο αίτημα.  Προφανέστατα το ζήτημα της έλλειψης οδοντιατρικών εδρών αποτελούσε το πλέον φλέγον ζήτημα των φοιτητών. Ίσως, υπό τις επικρατούσες συνθήκες, να ήταν και η μόνη δυνατή λύση για την επιτυχή ολοκλήρωση των απαραίτητων ασκήσεων στην Προσθετική αν κρίνουμε από την χειρόγραφη σημείωση του Διευθυντή τον καθηγητή της Ιατρικής Ι.Κατσαρά επί της πρώτης εκ των αιτήσεων. Συγκεκριμένα ο Κατσαράς σε απάντησή του με ημερομηνία 27 Μαρτίου 1947, αποδέχεται το συγκεκριμένο αίτημα. Είναι άγνωστο αν και σε ποιο βαθμό υλοποιήθηκε η συγκεκριμένη πρόταση, ωστόσο τόσο η υποβολή των αιτήσεων, όσο και η αποδοχή τους φανερώνουν αφενός μεν την τραγικότητα της οδοντιατρικής εκπαιδεύσεως, αφετέρου δε την απελπισία φοιτητών και καθηγητών προκειμένου να φέρουν σε πέρας τον υπό άθλιες συνθήκες «άθλο» της εκπαίδευσης.
Το εκρηκτικό πρόβλημα των ελλείψεων σε οδοντιατρικές μονάδες, αλλά και μεγάλου μέρους του υπόλοιπου απαραίτητου οδοντιατρικού εξοπλισμού, θα λυθεί αρκετά αργότερα με παροχές από Σχεδίου Μάρσαλ, αλλά κυρίως μέσω δωρεών από τον Καναδά.