Page 354 - dimkoutroumpas
P. 354
Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο αναφοράς στον αριθμό των δοντιών θα πρέπει ίσως να αποδοθεί στο γεγονός ότι ο οδοντικός φραγμός παρουσίαζε συχνότατα ελλείψεις, γεγονός το οποίο πιστοποιείται από πληθώρα αρχαιολογικών ανθρωπολογικών ευρημάτων. Γενικά, στον αρχαίο κόσμο η απουσία στοματικής υγιεινής σε συνδυασμό με τις διατροφικές συνήθειες είχε ως αποτέλεσμα την ιδιαίτερα συχνή εμφάνιση τερηδόνας, νόσων του περιοδοντίου, αλλά και άλλων σοβαρών οδοντικών προβλημάτων τα οποία πάντοτε σχεδόν οδηγούσαν στην απώλεια φατνιακού οστού και δοντιών 1464 . Τα τριάντα δύο δόντια που αποτελούν τον οδοντικό φραγμό γομφώνονται ανά δεκαέξι σε κάθε σιαγόνα. Τα τέσσερα μεσαία κάθε γνάθου καταγράφονται με διάφορες ονομασίες, οι οποίες όμως έχουν άμεση σχέση με τον ρόλο που διαδραματίζουν. Έτσι καλούνται τομείς, διότι τέμνουν την τροφή. Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη ονομασία με την οποία εμφανίζονται στην αρχαία λογοτεχνία τα τέσσερα πρόσθια δόντια του οδοντικού φραγμού. Επίσης χαρακτηρίζονται ως γελασίνοι (γελασῖνοι ὀδόντες), διότι είναι τα δόντια που φαίνονται όταν γελάμε, ενώ ονομάζονται ως διχαστήρες (διχαστῆρες ὀδόντες) ένεκα της ικανότητάς τους να διαχωρίζουν τις τροφές. Τέλος αναφέρονται και ως κτένες 1465 (κτένες ὀδόντες), καθώς καταστρέφουν ό,τι συλλάβουν ανάμεσά τους 1466 . Τα επόμενα δόντια είναι οι κυνόδοντες. Σε κάθε σιαγόνα είναι δύο εκατέρωθεν αυτής και έλαβαν το όνομά τους ένεκα της οξύτητάς τους η οποία τους προσδίδει μορφή ώστε να προσομοιάζουν στα δόντια των σκυλιών (κυνών). Τόσο οι τομείς όσο και οι γομφίοι είναι δόντια τα οποία διαθέτουν μία μόνο ρίζα 1467 . Επόμενη κατηγορία δοντιών είναι οι γομφίοι, καθώς τόσο στον Γαληνό 1468 όσο και στους υπόλοιπους ιατρικούς συγγραφείς της αρχαιότητας δεν υπήρχε διάκριση ανάμεσα σε προγομφίους και γομφίους. Για τον Πολυδεύκη οι γομφίοι βρίσκονται εκατέρωθεν των τομέων πέντε σε κάθε πλευρά, δέκα σε κάθε γνάθο. Προφανώς οι γομφίοι βρίσκονται εκατέρωθεν των κυνοδόντων, κάτι που δεν αναφέρεται ξεκάθαρα, ίσως διότι το σημείο αναφοράς κατά την παρουσίαση των δοντιών είναι οι τομείς τους οποίους καταγράφει και πρώτους. Επιμέρους διακρίνονται σε γομφίους που φέρουν δυο ρίζες και σε εκείνους που είναι γομφωμένοι με τρείς ρίζες, χωρίς ο Πολυδεύκης να αναφέρει ρητά την γνάθο στην 1464 Larsen 1997: 65 – 81 & 242 – 267. 1465 Η λέξη κτείς με πληθυντικό κτένες αποτελεί παράγωγο του ρήματος κτείνω που σημαίνει καταστρέφω, φονεύω. 1466 Ἰουλίου Πολυδεύκους, Ὀνομαστικόν (IΙ. 112, 3 – 112,7 Bethe). 1467 Ἰουλίου Πολυδεύκους, Ὀνομαστικόν (IΙ. 112,7 – 10 Bethe). 1468 Koutroumpas & Kolechi – Kounari 2012:39-51. 340