Page 350 - dimkoutroumpas
P. 350
Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο Βέβαια, εκτός από την απλή παράθεση των ονομάτων χωρίς καμία επεξήγηση είναι συχνή και η παρεμβολή λημμάτων (συνωνύμων και παραγώγων), κατά τρόπο που δεν στηρίζεται σε κάποια λογική ακολουθία. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του τρίτου βιβλίου όπου, αν και ξεκινά με τα ονόματα περί γένους και συγγενείας, ακολουθούν λήμματα σχετικά με τους γονείς και τον γάμο. Παραδόξως ακολουθούν συνώνυμα και παράγωγα για τους φίλους και τους εχθρούς, συνεχίζεται με άσχετα λήμματα σχετικά τους τραπεζίτες, τα μικρά και μεγάλα ποτάμια, τον πλούτο, για να ολοκληρωθεί με τα αθλήματα. Η έλλειψη λογικής ακολουθίας πιστοποιεί δίχως άλλο ότι πρόκειται για ξένες παρεμβολές ή μετατοπίσεις του αρχικού κειμένου κατά τη διαδικασία δημιουργίας επιτομής από το πρωτότυπο κείμενο. Ονομασίες των μελών του ανθρωπίνου σώματος (Βιβλίο Β΄) Το μόνο ίσως βιβλίο που παρουσιάζει μια αξιοθαύμαστη συνοχή είναι το δεύτερο, το οποίο αναφέρεται αποκλειστικά στα ανθρώπινα μέλη. Σαφέστατα και αποτελεί επιτομή ενός μεγαλύτερου το οποίο θα πρέπει να περιστρεφόταν γύρω από τον άνθρωπο μέσα από μια προσέγγιση αμιγώς ιατρική. Ακόμα και τα αρχικά λήμματα πιστοποιούν αυτό τον χαρακτήρα: άνθρωπος (ἄνθρωπος), σπέρμα, βρέφος (βρέφος νεογενές), παιδί - νεανίας (νεανίσκος), γέρος (γέρων) 1437 . Το δεύτερο βιβλίο ξεκινά με μια εισαγωγή στον άνθρωπο, αρχικά στον άντρα και μετά στη γυναίκα, όπου τα λήμματα τοποθετούνται σε σειρά μέσω της οποίας προσδιορίζονται οι φάσεις αναπτύξεως του ανθρώπινου οργανισμού. Από τον άνθρωπο διά του σπέρματος δημιουργείται το βρέφος, όπου εν συνεχεία, ανάλογα με την ηλικία του, αποκτά και μια διαφορετική ονομασία το στάδιο της ανάπτυξης στο οποίο βρίσκεται: έτσι, το βρέφος εξελίσσεται σε νεανία και στο τελικό στάδιο της τρίτης ηλικίας αποκαλείται πλέον γέρων. Λόγω της ιδιαίτερης φύσης του δευτέρου βιβλίου, καθώς πραγματεύεται ουσιαστικά ζητήματα ανατομίας και τοποθεσίας των μερών του ανθρώπου, ο Πολυδεύκης δεν παραθέτει ανερμήνευτα λήμματα. Απεναντίας εγκαταλείπει αυτή τη συνήθη τακτική της παράθεσης ονομάτων στη σειρά και σε αρκετά σημεία τα επεξεργάζεται. Σε αδρές γραμμές τα λήμματα αντιμετωπίζονται ως ειδικοί όροι, οι οποίοι ερμηνεύονται για ικανοποιήσουν τις ανάγκες ενός όχι και τόσο εξειδικευμένου αναγνώστη στην ανατομική ορολογία. Παράλληλα χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Πολυδεύκης χρησιμοποιεί πραγματολογικά στοιχεία 1437 Ἰουλίου Πολυδεύκους, Ὀνομαστικόν (IΙ. 81, 5 -87,15 Bethe). 336