Page 358 - dimkoutroumpas
P. 358
Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο μού δίδαξαν και οι μαθητές του Περιπάτου, οι οποίοι οι ίδιοι συγκέντρωσαν τα δικά τους στοιχεία μαζί με τα στοιχεία των γιατρών: ορισμένα από αυτά τα στοιχεία συγκεντρώσαμε και εμείς από εκείνους. Διότι όσων πραγμάτων η γνώση είναι αποτέλεσμα εμπειρίας, τούτων των πραγμάτων η ωφέλεια που προέρχεται από εκείνους που η γνώση τους αποκτήθηκε λόγω εμπειρίας, συμβαίνει κατ’ ανάγκην. Να είσαι καλά]. Παρατηρούμε λοιπόν ότι η συλλογή του υλικού για τη συγγραφή του δευτέρου κεφαλαίου στηρίχθηκε στα έργα εκείνων που γνώριζαν τη σωστή ορολογία για τα μέλη του ανθρωπίνου σώματος. Προφανώς ο Πολυδεύκης αναφέρεται σε ιατρούς με καλή γνώση της ανατομίας. Η δεύτερη σημαντική πηγή είναι οι μαθητές της περιπατητικής φιλοσοφικής σχολής, ιδρυτής της οποίας ήταν ο Αριστοτέλης, ο πνευματικός γίγαντας ο οποίος όρισε την επιστήμη της οδοντολογίας 1486 . Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται αποκλειστικά στο τμήμα του δευτέρου κεφαλαίου, όπου παρουσιάζονται τα οδοντοστοματολογικά λήμματα, και στις επιρροές που δέχθηκε ο Πολυδεύκης για την καταγραφή τους. Πρώτος από όλους μνημονεύεται ο Όμηρος για τον χαρακτηρισμό των χειλέων ως φράκτη οδόντων. Πράγματι η έκφραση ἕρκος ὀδόντων απαντάται σε 3 χωρία της Ιλιάδας 1487 και 7 της Οδύσσειας 1488 , αποτελεί μια αρκετά κοινή έκφραση του Ομήρου με την οποία υποδηλώνονται τα χείλη. Εκτός από τον Όμηρο αναφέρεται και μια πλειάδα γνωστών και άγνωστων συγγραφέων όπως Αριστοφάνης, Ξενοφών, Φρύνιχος ο κωμικός κ.ά. Όμως, οι αναφορές στα πρόσωπα αυτά δεν σχετίζονται με την καταγραφή της βασικής οδοντιατρικής ορολογίας η οποία καταγράφεται στο Ὀνομαστικόν. Φαίνεται να αναφέρονται περισσότερο στην παραγωγή λημμάτων τα οποία σχετίζονται με οδοντιατρικούς όρους και χρησιμοποιούνταν στον καθημερινό λόγο, όπως για παράδειγμα ότι τον μη έχοντα δόντια (νωδό) ο κωμικός ποιητής Φερεκράτης τον αναφέρει επίσης και ως ἀνόδοντα 1489 . Άξιες μνείας είναι οι παραπομπές στο έργο του Αριστοτέλη (384 - 322 π.Χ.). Αν και ο Αριστοτέλης δεν ήταν γιατρός, όπως ο πατέρας του Νικόμαχος, εντούτοις ασχολήθηκε με την έρευνα της φύσεως και των ζωντανών οργανισμών με αξιοθαύμαστη παρατηρητικότητα. Ιδιαίτερα στο Περὶ τὰ ζῷα ἱστορίαι, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ως η πρώτη γνήσια οδοντολογική πραγματεία της αρχαίας 1486 Musiteli, Med Secoli. 1996: 207-235. 1487 Ὁμήρου, Ἰλιάς (IV. 350, IX. 409, XIV. 83). 1488 Ὁμήρου, Ὀδύσσεια (I. 64, III. 230, V. 22, X. 328, XIX. 492, XXI. 168, XXIII. 70). 1489 Ἰουλίου Πολυδεύκους, Ὀνομαστικόν (IΙ. 113,21 – 22 Bethe). 344