Page 262 - dimkoutroumpas
P. 262
Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο εἶτα διαστήσας ὥραν ἔκλυσον τοῖς δακτύλοις ἢ γραφείῳ ἀνάλαβε, ἢ σῶρυ μετ᾽ ὄξους δριμυτάτου ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας κατάπλασσε, καὶ ἐκπεσεῖται 1161 . Περίπου 400 χρόνια αργότερα ο Αέτιος ο Αμιδηνός στο έργο του υιοθετεί κατά λέξη τη διδασκαλία του Γαληνού για την εξαγωγή δοντιών χωρίς οδοντάγρα και αναφέρει: ᾿Οδόντα ἆραι χωρὶς σιδήρου. εἰ δὲ δόξειεν ἀρθῆναι τὸν ὀδόντα, ἀπόνως ἂν ἀρθείη φαρμάκῳ συμφωνοῦντι λίαν τῷδε· πύρεθρον δριμυτάτῳ ὄξει ταριχεύσας ἡμέρας μ᾿ τρῖψον καὶ ἀπόθου· ἐπὶ δὲ τῆς χρείας τοὺς λοιποὺς κηρωτῇ ἀσφαλισάμενος, αὐτὸν τὸν ἀλγοῦντα περικαθάρας περίπλασσε τῷ φαρμάκῳ, εἶτα διαστήσας ὥραν ἕλκυσον τοῖς δακτύλοις ἢ γραφείῳ ἀνάλαβε. ῎Αλλο. σῶρι μετ᾽ ὄξους δριμυτάτου ἐπὶ ἡμέρας ἱκανὰς ἐν ἡλίῳ θερινῷ λεάνας καὶ ξηράνας κατάπλασσε προπερικαθάρας καὶ ἐκπεσεῖται 1162 . Αποτελεί κοινή πεποίθηση μεταξύ των μελετητών ότι η ιατρική της ύστερης αρχαιότητας και του πρώιμου μεσαίωνα είτε παρακμάζει είτε στην καλύτερη περίπτωση παραμένει στάσιμη 1163 . Το φαινόμενο επιτείνεται μετά τον Γαληνό της Περγάμου, ο οποίος αποτελεί τη σημαντικότερη ιατρική φυσιογνωμία της ύστερης αρχαιότητας, συγκρινόμενη μόνο με τον Ιπποκράτη, και η ιατρική του διδασκαλία, μέσω του Γαληνισμού δεσπόζει για πάνω από 1000 χρόνια 1164 . Αντίστοιχη πορεία ακολουθεί και η οδοντιατρική στα πλαίσια της οποίας ασκείται. Η κατάπτωση αυτή συνοψίζεται στη στείρα προσκόλληση στο παρελθόν με εκτεταμένες επαναλήψεις ιατρικών αυθεντιών της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, έλλειψη πρωτοτυπίας και εφευρετικότητας. Εξαγωγή δοντιών με οδοντάγρα Σε περίπτωση αποτυχίας των προσπαθειών εξαγωγής δοντιών με τη βοήθεια φαρμακευτικών ουσιών η χρήση της οδοντάγρας ήταν μονόδρομος. Η πρώτη αναφορά 1165 σχετικά με την εξαγωγή δοντιών με οδοντάγρα εντοπίζεται στην Ιπποκρατική Συλλογή και ειδικότερα στο έργο Περὶ ἰητροῦ. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα προβληματική θεώρηση αν λάβουμε υπόψη μας την αναστολή που υπήρχε γύρω από τη χρήση της οδοντάγρας, καθώς ο ιπποκρατικός συγγραφέας 1161 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XII. 864, 1-9 Kühn). 1162 Ἀετίου Ἀμιδηνοῦ, Ἰατρικά Ἑκκαίδεκα (VIII. 450,14 – 21 Olivieri). 1163 Nutton 2004: 292-309. 1164 Nutton 1995: 71-91. 1165 Κόκκορης 1928: 7-8. 248