Page 267 - dimkoutroumpas
P. 267
Η εξαγωγή δοντιών στον Αρχαίο Κόσμο εξάγουν δόντια. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ο J. S. Milne αμφιβάλλει και αναφέρει χαρακτηριστικά: «δεν υπάρχει καμία αρχαία λαβίδα, η οποία να θεωρηθεί με βεβαιότητα ως οδοντάγρα 1187 ». Από την πρώτη δεκαετία του 20 αιώνα μέχρι και σήμερα η αρχαιολογική ου σκαπάνη έφερε στο φως ένα μικρό αλλά ικανοποιητικό βαθμό χειρουργικών εργαλείων τα οποία ανάγονται κυρίως στα ρωμαϊκά χρόνια και εντεύθεν. Παράλληλα, η μελέτη και η έρευνα αρχαίων ιατρικών εργαλείων παρουσιάζει μεγάλη άνθιση από το τελευταίο τέταρτο του προηγούμενου αιώνα μέχρι και τις μέρες μας και έχει κατορθώσει να αποσαφηνίσει αρκετά ζητήματα γύρω από αυτά. Καταρχάς, η ύπαρξη οδονταγρών είναι αδιαμφισβήτητη μέσα από μια πληθώρα αναφορών σε ιατρικά έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Μάλιστα στην πραγματεία Μηχανικά, η οποία περιλαμβάνεται στην Αριστοτελική Συλλογή, βρίσκουμε τον ακριβή ορισμό της οδοντάγρας. Το εν λόγω έργο αποτελεί συλλογή από προβλήματα και λύσεις γύρω από τη Μηχανική, το οποίο έχει μεν αποδοθεί λανθασμένα στον Αριστοτέλη, είναι σχεδόν βέβαιο όμως ότι ο συγγραφέας του γνωρίζει σε βάθος τον κεντρικό πυρήνα της αριστοτελικής παράδοσης. Ο αριστοτελικός συγγραφέας κατά τη μελέτη της οδοντάγρας ως προβλήματος της μηχανικής μάς δίδει, ίσως άθελά, του χρήσιμες πληροφορίες όχι μόνο για την ακριβή παρουσία του εργαλείου μέσα από τις αντιλήψεις του 4 αι. ο π.Χ. , όταν, όπως πιθανολογείται, έγινε η συγγραφή της πραγματείας, αλλά και ταυτόχρονα για το κεντρικό ζήτημα της λειτουργικότητας της και των πιθανών κατασκευαστικών προβλημάτων που εμφάνιζε: Διὰ τί οἱ ἰατροὶ ῥᾷον ἐξαιροῦσι τοὺς ὀδόντας προσλαμβάνοντες βάρος τὴν ὀδοντάγραν ἢ τῇ χειρὶ μόνῃ ψιλῇ; πότερον διὰ τὸ μᾶλλον ἐξολισθαίνειν διὰ τῆς χειρὸς τὸν ὀδόντα ἢ ἐκ τῆς ὀδοντάγρας; ἢ μᾶλλον ὀλισθαίνει τῆς χειρὸς ὁ σίδηρος, καὶ οὐ περιλαμβάνει αὐτὸν κύκλῳ· μαλθακὴ γὰρ οὖσα ἡ σὰρξ τῶν δακτύλων καὶ προσμένει μᾶλλον καὶ περιαρμόττει. ἀλλ' ὅτι ἡ ὀδοντάγρα δύο μοχλοί εἰσιν ἀντικείμενοι, ἓν τὸ ὑπομόχλιον ἔχοντες τὴν σύναψιν τῆς θερμαστρίδος· τοῦ ῥᾷον οὖν κινῆσαι χρῶνται τῷ ὀργάνῳ πρὸς τὴν ἐξαίρεσιν. ἔστω γὰρ τῆς ὀδοντάγρας τὸ μὲν ἕτερον ἄκρον ἐφ' ᾧ τὸ Α, τὸ δὲ ἕτερον, τὸ Β, ὃ ἐξαιρεῖ· ὁ δὲ μοχλὸς ἐφ' ᾧ ΑΔΖ, ὁ δὲ ἄλλος μοχλὸς ἐφ' ᾧ ΒΓΕ, ὑπομόχλιον δὲ 1187 Milne 1907: 137. 253