Page 265 - dimkoutroumpas

 Η εξαγωγή δοντιών στον Αρχαίο Κόσμο  χειρουργικό εργαλείο ονομάζεται περιχαρακτήριον 1176 και το χρησιμοποιούσαν για τη χάραξη των ούλων όχι μόνο κατά την εξαγωγή με την οδοντάγρα ή με τα δάκτυλα, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις τοποθέτησης φαρμάκων στα ούλα γύρω από το δόντι. Στη συνέχεια, το προς αφαίρεση δόντι πρέπει να «κουνηθεί» ώστε να χαλαρώσει ακόμα περισσότερο. Σ’ αυτό υπάρχει ομοφωνία. Ο Κέλσος αναφέρει ότι αφού χαραχθεί το δόντι, κατόπιν θα πρέπει να «κουνηθεί» (tum is concutiendus est 1177 ). Όμοια, ο Παύλος ο Αιγινήτης θεωρεί ότι αρχικά θα πρέπει να χαράξουμε το δόντι μέχρι το φατνίο και στη συνέχεια το τραβούμε προς τα έξω, αφού προηγουμένως το κουνήσουμε με ορμή για μικρό χρονικό διάστημα 1178 . Αυτές οι «σειστικές» κινήσεις παρεκτόπισης θα πρέπει να υποθέσουμε ότι πραγματοποιούνταν με τα δάκτυλα παρά με την ίδια την οδοντάγρα ή κάποιο άλλο χειρουργικό εργαλείο 1179 . Όταν χαλαρώσει αρκετά το δόντι, τότε θα πρέπει αν είναι δυνατό να το εξαγάγουμε με τα δάκτυλα, ενώ στην περίπτωση που είναι αδύνατο τότε και μόνο τότε θα πρέπει να καταφύγουμε στην οδοντάγρα. Η συμβουλή αυτή προέρχεται από τον Κέλσο (tum, si fieri potest, manu; si minus, forcipe, dens excipiendus est 1180 ), ο οποίος επιμένει στη χρήση της οδοντάγρας μόνο ως ύστατο μέσο. Σ’ αυτό το σημείο θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι ο Κέλσος χρησιμοποιεί τον όρο forceps, γεγονός που φανερώνει ότι δε διέθετε κάποιο εξειδικευμένο όρο για τις οδοντάγρες στα λατινικά και καταφεύγει σε μια γενική περιγραφή τους. Αποτελεί μια ακόμα απόδειξη ότι, σε αντίθεση με την πλούσια ελληνική οδοντιατρική ορολογία των πρώτων μεταχριστιανικών αιώνων, η λατινική ήταν σε απογοητευτικό βαθμό περιορισμένη, καλύπτοντας μόνο στοιχειώδεις έννοιες 1181 . Στην περίπτωση όπου το προς εκρίζωση δόντι είναι τερηδονισμένο και παρουσιάζει σημαντικό βαθμό διάβρωσης, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να κατακερματιστεί κατά τη διαδικασία της εξαγωγής υπό την πίεση που θα του ασκηθεί από την οδοντάγρα. Για την αποφυγή θραύσης προτείνεται ο πωματισμός της κοιλότητας με λεπτές ίνες ή με μαλακό μόλυβδο 1182,1183 . Το γεγονός ότι για την αφαίρεση ενός τερηδονισμένου δοντιού με οδοντάγρα απαιτούνταν έμφραξη της 1176 Γαληνοῦ, Περὶ εὐπορίστων (XIV. 431, 17 Kühn). 1177 Celsus 1938: 368. 1178 Βρότσος 1977 Γ:52-55. 1179 Dude 2006: 63. 1180 Celsus 1938: 368. 1181 Koutroumpas & Vrotsos 2012: 129. 1182 Παύλου Αἰγινήτου, Ἰατρικὴ πραγματεία εἰς ἑπτὰ διῃρημένη βιβλία (VΙ. 66,2-5 Heiberg). 1183 Celsus 1938: 368. 251