Page 260 - dimkoutroumpas
P. 260
 Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο  αφαιρούνται, οπότε το δόντι αποπίπτει χωρίς άλγος και κυρίως χωρίς τη χρήση της οδοντάγρας. Παρόμοια, στο ψευδογαληνικό έργο Περὶ εὐπορίστων καταγράφεται σημαντικός αριθμός σύνθετων φαρμακευτικών σκευασμάτων, τα οποία τιτλοφορούνται ανάλογα με τον σκοπό για τον οποίο παρασκευάζονται. Έτσι καταγράφονται συνταγές που έχουν στόχο χωρὶς σιδήρου ἀπόνως ἆραι ὀδόντας1153, ὥστε αὐτόματον ἐκεπεσεῖν1154, ἀπόνως ἆραι ὀδόντας 1155 , ὥστε τοῖς δακτύλοις αἴρειν 1156 . Έχουν δηλαδή στόχο την ανώδυνη εξαγωγή των δοντιών, χωρίς τη χρήση οδοντάγρας: η οδοντάγρα αποκαλείται σίδηρος από το υλικό κατασκευής της, το οποίο, όπως διαπιστώνεται, δεν είναι πλέον ο μόλυβδος. Το συγγραφικό ύφος του ψευδογαληνικού έργου Περὶ εὐπορίστων παρουσιάζει αποκλίσεις από τη διδασκαλία του Γαληνού. Ωστόσο η φιλολογική έρευνα έχει κατορθώσει να αποσαφηνίσει ότι, αν και είναι άλλος ο συγγραφέας του, εντούτοις πρόκειται για κάποιον περίπου σύγχρονο με τον Γαληνό 1157 . Έτσι είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι στα μέσα του 2 αι. μ.Χ. οι ιατροί εμφάνιζαν ου σαφή αποστροφή προς την εξαγωγή δοντιών με την οδοντάγρα. Αυτή η αντίληψη δεν αλλοιώνεται ούτε στα μετέπειτα χρόνια. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Αέτιου του Αμιδηνού ο οποίος καταγράφει μιαν εκτενή συλλογή φαρμακευτικών συνταγών υπό τον τίτλο Ὀδόντα ἆραι χωρὶς σιδήρου 1158 . Ο Αέτιος ουσιαστικά συγκεφαλαιώνει τη μέχρι τα μέσα του 6 αι. μ.Χ ου φαρμακευτική γνώση σχετικά με την εξαγωγή δοντιών χωρίς τη χρήση σιδήρου, δηλαδή χωρίς οδοντάγρα. Η στόχευση της επίπονης αυτής προσπάθειας αποσκοπεί αποκλειστικά στην αποβολή του δοντιού και μάλιστα κατά τρόπο που να εκπίπτει αφ’ εαυτού (ἐκπεσεῖται αὐτομάτως). Η πρακτική αυτή επεκράτησε διαμέσου του χρόνου, σε όλη την περίοδο του μεσαίωνα, ακόμα και μετά την απόρριψή της από τον Guy de Chauliac, ο οποίος αμφισβήτησε ευθέως την αποτελεσματικότητα των εκριζωτικών φαρμάκων 1159 . Διότι όντως, αν και υπόσχονταν πολλά, τα φάρμακα στην ουσία πρόσφεραν πολύ λίγα στον ασθενή για την αντιμετώπιση του οδοντικού άλγους και σαφέστατα ήταν αναποτελεσματικά στην εξαγωγή δοντιών. Για παράδειγμα, όταν σε ζύμη προστεθεί                                                              1153 Γαληνοῦ, Περὶ εὐπορίστων (XIV. 430, 7- 9 Kühn). 1154 Γαληνοῦ, Περὶ εὐπορίστων (XIV. 430, 10 – 431, 11 Kühn). 1155 Γαληνοῦ, Περὶ εὐπορίστων (XIV. 431, 12 – 14 Kühn). 1156 Γαληνοῦ, Περὶ εὐπορίστων (XIV. 431, 15 – 432, 4 Kühn). 1157 Κουτρούμπας 2010: 74 – 75. 1158 Ἀετίου Ἀμιδηνοῦ, Ἰατρικά Ἑκκαίδεκα (VIII. 450,14-451,15 Olivieri). 1159 Guerini 1909: 149. 246  
   255   256   257   258   259   260   261   262   263   264   265