Page 361 - dimkoutroumpas
P. 361
Οδοντιατρικοί όροι στο Ὀνομαστικόν του Ιουλίου Πολυδεύκη Από την πλευρά του ο Πολυδεύκης είναι φανερό ότι παραθέτει τον συγκεκριμένο αφορισμό με σκοπό να τον ερμηνεύσει. Όμως από όλα τα όργανα τα οποία εμφανίζονται να βλάπτονται από την επίδραση του ψυχρού, το ενδιαφέρον εστιάζεται αποκλειστικά και μόνο στα δόντια. Κατά την άποψη του Πολυδεύκη, ο Ιπποκράτης είναι φανερό ότι γνωρίζει την ωφέλιμη επίδραση του θερμού στα δόντια και άρα ότι η αντίθετη ποιότητα του ψυχρού θα είναι βλαπτική σε αυτά. Είναι όντως περίεργο γιατί ο Πολυδεύκης αποφασίζει να πάρει ξεκάθαρη θέση σε ένα τόσο εξειδικευμένο ιατρικό θέμα και να ερμηνεύσει τις αντιλήψεις του Ιπποκράτη σε ό,τι αφορά την επίδραση των ποιοτήτων του ψυχρού και του θερμού στα δόντια. Θα πρέπει να υποθέσουμε ότι ο Πολυδεύκης ήταν γνώστης της διαμάχης που είχε ξεσπάσει μεταξύ των ιατρών γύρω από το δυσεπίλυτο πρόβλημα της βλαπτικής επίδρασης του ψυχρού στα δόντια και αποφασίζει να εξηγήσει τον αφορισμό ορμώμενος περισσότερο από φιλολογικό και γραμματολογικό ενδιαφέρον. Ο Πολυδεύκης κατά την καταγραφή των οδοντοστοματολογικών όρων στο Ὀνομαστικόν είναι φανερό ότι γνώριζε το περιεχόμενο της ψευδο-ιπποκρατικής επιστολής Πρὸς Πτολεμαίον βασιλέα περὶ κατασκευῆς ἀνθρώπου. Στην επιστολή αυτή που η παράδοση αποδίδει εσφαλμένα στον Ιπποκράτη, και περιέργως δεν συμπεριλαμβάνεται στην έκδοση του Littré 1500 , αναφέρεται, εκτός του ότι τα δόντια του ανθρώπου είναι τριάντα δύο, η έτερη ονομασία των τομέων διχαστῆρες ὀδόντες. Η επιστολή είναι το μοναδικό έργο της αρχαίας γραμματείας εκτός από το Ὀνομαστικόν στο οποίο αναφέρονται οι τομείς με αυτή την ονομασία. Επομένως, θα πρέπει να υποθέσουμε με σχετική ασφάλεια ότι η ψευδοεπιστολή ίσως αποτέλεσε ένα από τα έργα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά τη σύνταξη του Ὀνομαστικοῦ. Αν και οι αναφορές του Πολυδεύκη σε άλλα ιατρικά έργα είναι περιορισμένες, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι για τη σύνταξη του δευτέρου βιβλίου άντλησε πληροφορίες από τον Ρούφο τον Εφέσιο και την πραγματεία του Περὶ ὀνομασίας τῶν τοῦ ἀνθρώπου μορίων 1501 . Αν και ο στόχος του Ρούφου μέσω της πραγματείας αυτής ήταν η καταγραφή της ονομασίας των μερών του ανθρώπινου σώματος, εντούτοις το Ὀνομαστικόν του Πολυδεύκη υπερέχει του Ρούφου κατά πολύ, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την οδοντοστοματολογική περιοχή. Οι ονομασίες των διαφόρων μερών του στόματος και των δοντιών οι οποίες καταγράφονται στο Ὀνομαστικόν είναι περισσότερες από τις αντίστοιχες του 1500 Jouanna 1998: 527-528. 1501 Skinner 1949: 309. 347