Page 248 - dimkoutroumpas

 Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο  Το πιπέρι ενισχύει στο έπακρο τις θερμαντικές ιδιότητες του σύνθετου φαρμάκου 1106,1107 . Ειδικά το λευκό πιπέρι μαζί με το πύρεθρο εντοπίζεται σε μια από τις μυλικές φαρμακευτικές συνταγές του Αφρόδα η οποία όμως συμπεριελάμβανε σπέρμα υοσκυάμου και χυμό παπαρούνας. Στην περίπτωση του Γαληνού, όπου κανένα από τα συστατικά δεν διαθέτει αλκαλοειδή, ο πύρεθρος χαρακτηρίζεται ως ένα απλό φάρμακο με δράση καυστική αλλά και ικανότητα να καταπραΰνει τους πόνους των δοντιών με στοματοπλύσεις 1108,1109 . Ένα τελευταίο σύνθετο φάρμακο το οποίο πιθανότατα χρησιμοποιούσε ο Γαληνός είναι το ακόλουθο οδοντότριμμα: ἄλλη ᾗ χρῶμαι. κέρατος ἐλαφείου κεκαυμένου β′. μαρμάρου γο α′. ὀριγάνου δ′. χρῶ 1110 . [Άλλη την οποία χρησιμοποιώ: καμένο κέρατο ελαφιού δραχμές 2, μάρμαρο ουγγιά 1, ρίγανη δραχμές 4 χρησιμοποίησε]. Η ανωτέρω συνταγή καταγράφεται αμέσως μετά το σύνθετο φάρμακο του Αυρηλίου και δεν φέρει τίτλο από τον οποίο να προσδιορίζεται η χρήση του. Ωστόσο, από τα επιμέρους συστατικά τα οποία την απαρτίζουν είναι σχεδόν βέβαιο ότι πρόκειται για οδοντότριμμα, δηλαδή φαρμακευτικό σκεύασμα σε μορφή σκόνης για τον καθαρισμό των δοντιών. Το καμένο κέρατο ελαφιού ως απλό φάρμακο χρησιμοποιείται από τον Γαληνό για τον καθαρισμό των δοντιών και την προφύλαξη των ούλων ώστε να μην γίνουν χαλαρά καθιστώντας εύσειστα τα δόντια (λαμπρύνειν τοὺς ὀδόντας καὶ προστέλλειν τὰ οὖλα τὰ πλαδαρά) 1111 . Βέβαια, όταν γίνεται αναφορά σε καμένο κέρατο, αυτό εννοείται ότι έχει υποστεί κάποια μορφής επεξεργασία και βρίσκεται σε μορφή σκόνης. Το ίδιο ισχύει και για το μάρμαρο το οποίο χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό των δοντιών ως αποτριπτικό. Χάρη στην αποτριβή αφαιρεί οδοντική πλάκα από την επιφάνεια του δοντιού. Παραδόξως η χρήση του δεν μνημονεύεται στο Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, αλλά ούτε και σε κάποια άλλη φαρμακευτική συνταγή της Γαληνικής Συλλογής. Παρομοίως δεν αναφέρεται σε καμία χρήση στο Περὶ ἁπλῶν φαρμάκων νόθο έργο του Διοσκουρίδη. Η μοναδική αναφορά εντοπίζεται στο Περὶ ὕλης ἰατρικῆς, για τη νόθευση της τριμμένης σκουριάς με ελαφρόπετρα ή μάρμαρο αλλά για χρήσεις οι οποίες δεν σχετίζονται με 1106 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 97, 7 – 16 Kühn). 1107 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙΙ. 224,12 – 226,4 Wellmann). 1108 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 110, 14 – 18 Kühn). 1109 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙΙΙ. 85,1 – 8 Wellmann). 1110 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 892, 16 – 18 Kühn). 1111 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 334, 13 – 16 Kühn). 234