Page 243 - dimkoutroumpas
P. 243
Η Οδοντιατρική στον Γαληνό Επομένως τα σχετιζόμενα με τον οδοντικό πόνο αποτελούν το 73,17 % των φαρμακευτικών συνταγών. Πρόκειται για ένα ποσοστό απροσδόκητα υψηλό το οποίο φανερώνει ότι η κύρια οδοντιατρική πράξη του ιατρού ήταν η ανακούφιση του ασθενούς από τον οδοντόπονο. Ο αρχαίος ιατρός δεν ήταν σε θέση να αντιληφθεί ότι ο οδοντόπονος είναι το σύμπτωμα της νόσου και όχι η ίδια η νόσος που τον προκαλεί. Σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση του Απολλώνιου του Ηροφίλειου την οποία εμφατικά καταγράφει ο Γαληνός, το σύνολο των φαρμάκων κατά της οδονταλγίας λαμβάνονταν ως διακλύσματα, ενστάγματα, επιθέματα, επισπάσματα, έμπλαστρα ή καταπλάσματα, επιχρίσματα ή επαλείψεις αλοιφών, διαμασήματα, αναγαργαρίσματα, υποθυμιάματα, πυρίαι ή πυριάματα, ωτέγχυτα, ρινέγχυτα και τέλος καύτηριασμοί 1076 . Η αμέσως επόμενη πολυπληθέστερη κατηγορία είναι φαρμακευτικές αγωγές για την αντιμετώπιση της κινητικότητας των δοντιών. Αποτελούν το 8,78% των σύνθετων φαρμάκων για τις οδοντικές παθήσεις. Οι υπόλοιπες κατηγορίες περιέχουν ελάχιστα φάρμακα, όπως για παράδειγμα εντοπίζονται μόλις 5 σύνθετα φάρμακα για τους πόνους των ούλων, δηλαδή ποσοστό 2,43%. Εύλογα δημιουργείται το ερώτημα αν ο Γαληνός χρησιμοποιούσε και τα 205 σύνθετα φάρμακα. Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική και αυτό για δύο λόγους. Η φιλολογική έρευνα έχει αποφανθεί ότι οι μισές και πλέον συνταγές που παραθέτει είναι παρμένες, συχνά κατά λέξη, από έργα προγενέστερων φαρμακολόγων 1077 . Ο ίδιος δεν διστάζει να αναφέρει ότι δανείζεται από τους προκατόχους του, ανάμεσα από ένα τεράστιο όγκο ιατρικών συνταγών, τις καλύτερες, οι οποίες έχουν δοκιμαστεί και άρα είναι στην πράξη αποτελεσματικές 1078 . Όμως πέρα από την αποτελεσματικότητα την οποία επικαλείται, ο Γαληνός δανείζεται φαρμακευτικές συνταγές επιφανών και καταξιωμένων φαρμακολόγων όπως ο Διοσκουρίδης, ο Ήρας, ο Ανδρόμαχος κ.α. προκειμένου να επικαλεστεί την αυθεντία τους για να επικυρώσει τα δικά του επιστημονικά πορίσματα σχετικά με τα σύνθετα φάρμακα και εν τέλει να προσδώσει μεγαλύτερο κύρος στα δικά του φαρμακολογικά έργα. Στο Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ γένη ο Γαληνός μάς αποκαλύπτει ότι είχε δεχθεί την πολεμική των συναδέλφων του για το προγενέστερο έργο του σχετικά με τα απλά φάρμακα 1079 . Οι επικρίσεις εστιάζονταν 1076 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 864,12 – 865, 7 Kühn). 1077 Nutton 2004:244 1078 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙΙ. 354, 16 – 17 Kühn). 1079 Scarborough 1984: 219. 229