Page 251 - dimkoutroumpas

 Η Οδοντιατρική στον Γαληνό  υπάρχει μια μεγάλη κατηγορία φαρμάκων, όπου ένα από τα επιμέρους συστατικά αποτελεί το κύριο δραστικό συστατικό. Πρόκειται για τον μούστο, τον χυμό ροδιού, τον χυμό μούρων, αλλά και το προϊόν της λειοτρίβησης των καρυδιών ή των βελανιδιών. Δηλαδή, από το σύνολο των συστατικών τα οποία αποτελούν κάθε σύνθετο φάρμακο υπάρχει ένα που το χαρακτηρίζει και καθορίζει την τελική δράση του. Αυτές οι φαρμακευτικές συνταγές αναφέρονται συνήθως ως Κρίτωνος στοματικὴ ἡ διὰ ῥοιῶν 1118 ή Σύνθεσις τοῦ διὰ μόρων ὡς ῞Ηρας 1119 . Στην πρώτη περίπτωση το σύνθετο φάρμακο αποδίδεται στον Στατίλιο Κρίτωνα και το κύριο δραστικό συστατικό είναι ο χυμός των ροδιών. Η δεύτερη προέρχεται από τον Ήρα τον Καππαδόκη και αφορά την παρασκευή ενός φάρμάκου όπου το κύριο δραστικό συστατικό είναι ο χυμός των μούρων 1120 . Το ρόδι ως απλό φάρμακο κατά τον Γαληνό διαθέτει στυπτικές ιδιότητες 1121 . Παρομοίως θεωρεί ότι ο χυλός των ώριμων καρπών της μουριάς είναι χρήσιμος στα στοματικά φάρμακα λόγω της στύψης την οποία διαθέτουν 1122 . Άρα κύριο χαρακτηριστικό όλων των φαρμάκων για τις παθήσεις της στοματικής κοιλότητας είναι οι στυπτικές ιδιότητες που εμφανίζουν ως σύνολο ακόμα και αν ελάχιστα από τα επιμέρους συστατικά ίσως να διαθέτουν και διαφορετικές ιδιότητες. Για παράδειγμα, στην φαρμακευτική συνταγή Κρίτωνος στοματικὴ ἡ διὰ τοῦ γλεύκους 1123 , εκτός από τον μούστο ο οποίος ανήκει στην κατηγορία των στυπτικών απλών φαρμάκων 1124 περιέχονται ακόμα οκτώ συστατικά, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων είναι στυπτικά. Επιπλέον δύο συστατικά από αυτά παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς διαθέτουν πρόσθετες ιδιότητες για την ίαση των φλεγμονών: η σμύρνα και ο κρόκος. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Γαληνός, και τα δύο αυτά συστατικά έχουν τη δύναμη τὴν πεπτικὴν τῶν φλεγμονῶν και φαίνεται να λειτουργούν συνεργατικά. Η σμύρνα διαθέτει θερμαντικές ιδιότητες και είναι από τη φύση της λεπτομερής, ενώ ο κρόκος χαρακτηρίζεται από στυπτικές ιδιότητες. Η σμύρνα χάρη στη λεπτομερή φύση της έχει την ιδιότητα να φθάνει σε μεγάλο βάθος μέσα στον οργανισμό συμπαρασύροντας μαζί της και στοιχεία των υπολοίπων συστατικών με τα οποία έχει αναμιχθεί όπως ο κρόκος. Έτσι τα δύο αυτά απλά φάρμακα ως συστατικά στο 1118 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 933, 13 – 934, 15 Kühn). 1119 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 929, 3 – 14 Kühn). 1120 Βλ. Ηρας Καππαδόκης σελ. 68. 1121 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 115, 17 – 116, 7 Kühn). 1122 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 79, 2 – 4 Kühn). 1123 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 934, 16 – 935, 15 Kühn). 1124 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 908,1 – 17 Kühn). 237