Page 247 - dimkoutroumpas

 Η Οδοντιατρική στον Γαληνό  H.G. Liddell και R. Scott η ονομασία καλλίτριχος αποτελεί ύστερη μορφή του καλλίθριξ 1099 , το οποίο με τη σειρά του θεωρούν ότι αντιστοιχεί στο φυτό Asplenium trichomanes (Ασπλήνιο το τριχομανές) γνωστό και ως Σκορπίδι. Το φυτό δεν αναφέρεται με αυτή την ονομασία ούτε από τον Γαληνό, ούτε και από τον Διοσκουρίδη. Ο δε Γαληνός ξεκαθαρίζει ότι οι ειδικοί για τα βότανα της εποχής του αποκαλούσαν το καλλίτριχο ως καλλίτριχον τὸ τριχομανές ή ἀδίαντον 1100 . Επομένως δεν πρόκειται για το ασπλήνιο αλλά για τον αδίαντο. Τόσο κατά τον Διοσκουρίδη 1101 όσο και κατά τον Γαληνό δεν φαίνεται να διαθέτει ιδιαίτερες φαρμακολογικές ιδιότητες για την αντιμετώπιση οδοντοστοματολογικών παθήσεων 1102 . Ίσως το γεγονός ότι ο Γαληνός αναγνωρίζει ότι μπορεί να ξηραίνει, συμβάλλει στους οδοντικούς πόνους μέσω της ξήρανσης του δοντιού. Όμως η συσχέτιση του αδίαντου με την αποκατάσταση της κινητικότητας των δοντιών είναι προβληματική. Αν η σύνδεση του καλλίτριχου είναι αμφίβολη δεν ισχύει το ίδιο με τη στυπτηρία, το πλέον διάσημο απλό φάρμακο που έλαβε το όνομά του από την ισχυρότατη ικανότητα να στύφει. Χάρη σε αυτή, στην αρχαία ιατρική σκέψη ο βλεννογόνος της στοματικής κοιλότητας συστέλλονταν και πίστευαν ότι κατά αυτό τον τρόπο αυξάνεται η πρόσφυση των δοντιών στα ούλα και έτσι συγκρατούνται καλύτερα στα φατνία. Στη συγκεκριμένη φαρμακευτική συνταγή η στυπτηρία μετέχει σε αυξημένη ποσότητα και σε δύο διαφορετικές μορφές: σχιστή και στρογγυλή. Η περιοδοντολογική της χρήση για τη μείωση της κινητικότητας των δοντιών αναφέρεται ρητά μόνο στον Διοσκουρίδη: καὶ ὀδόντας σειομένους κρατύνουσι σὺν ὄξει ἤ μέλιτι 1103 . Απεναντίας, ο Γαληνός αναφέρει απλώς και μόνο ότι διαθέτει σφοδρότατες στυπτικές ιδιότητες χωρίς περαιτέρω ανάλυση. Το μαλάβαθρο έχει ήδη αναλυθεί σε βάθος κατά την παρουσίαση του Αυρήλιου και της φαρμακευτικής συνταγής του. Φέρεται να διαθέτει τις ίδιες ιδιότητες με τον νάρδο, ο οποίος εδώ αναφέρεται ως ναρδόσταχυς ενώ σε άλλο χωρίο του ίδιου έργου ο Γαληνός τον αναφέρει και ως νάρδου στάχυς 1104 . Έτσι λοιπόν και τα δύο διαθέτουν στυπτικές, θερμαντικές και ξηραντικές ιδιότητες 1105 . Ικανότητες οι οποίες συνάδουν με τη γαληνική διδασκαλία σχετικά με τη θεραπεία αποκατάστασης διαβρωμένων δοντιών. 1099 Liddell & Scott 1883: 736. 1100 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 574, 9 – 12 Kühn). 1101 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙV. 279, 4 – 281, 2 Wellmann). 1102 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙ. 814, 14 – 815,5 Kühn). 1103 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (V. 76, 20 – 21 Wellmann). 1104 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 84, 11 – 85,3 Kühn). 1105 Βλ. Αριστοκλής σελ. 84. 233