Page 56 - dimkoutroumpas
P. 56
Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο άλλων δύο φαρμακευτικών συνταγών με αναλγητικές ιδιότητες ενάντια στους οδοντικούς πόνους. Ο Νεόφυτος Προδρομηνός ήταν ιερομόναχος της περίφημης Μονής του Τιμίου Προδρόμου της Πέτρας στην Κωνσταντινούπολη. Έζησε τον 14 αι. μ.Χ. ο υπήρξε συγγραφέας και βιβλιογράφος με μεγάλη ποικιλία ενδιαφερόντων σε πολλά και διαφορετικά επιστημονικά πεδία όπως μαθηματικά, φιλοσοφία, ιατρική, βοτανική και φυσικά θεολογία. Μεταξύ των άλλων έργων του είναι και ο συγγραφέας μιας οδοντιατρικής πραγματείας, με τίτλο Διδασκαλία περὶ τῶν ἐν τοῖς ὀδοῦσι παθῶν. Ίσως πρόκειται για το μοναδικό έργο της βυζαντινής περιόδου με αποκλειστικό περιεχόμενο της παθήσεις των δοντιών και σώζεται σε δύο ου χειρόγραφους κώδικες: α) τον Κώδικα των Παρισίων υπ. αριθ. 2286 του 14 αι. μ.Χ., ο οποίος φυλάσσεται στην Bibliothèque nationale de France και β) τον Κώδικα των Αθηνών υπ. αριθ. 1481 του 16 αι. μ.Χ. και βρίσκεται στην Εθνική ου Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Κατά τον Α. Κούζη, ο οποίος μελέτησε σχολαστικά τον χειρόγραφο Κώδικα των Αθηνών υπ. αριθ. 1481 η πραγματεία Διδασκαλία περὶ τῶν ἐν τοῖς ὀδοῦσι παθῶν του Νεοφύτου Προδρομηνού αποτελεί ένα απλό εράνισμα, δηλαδή μια συλλογή αποσπασμάτων και χωρίων, πολλές φορές κατά λέξη φαρμακευτικών συνταγών για παθήσεις των δοντιών από το Ε΄ βιβλίο του γαληνικού φαρμακολογικού έργου Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους. 189 Όμοια ο Philip van der Eijk θεωρεί ότι πρόκειται για ἰατροσόφιον, δηλαδή συλλογή συνταγών υπό τον τίτλο Διδασκαλία περὶ τῶν ἐν τοῖς ὀδοῦσι παθῶν. Βεβαια όπως ορθά επισημαίνεται κι από τον van der Eijk η συλλογή στο τελευταίο τμήμα της αποτελείται από χωρία επιλεγμένα όχι μόνο από τον Γαληνό, αλλά και άλλους ιατρικούς συγγραφείς όπως Παύλο τον Αιγινήτη, Αέτιο τον Αμιδηνό κ.α. 190 Η συγκριτική μελέτη των κειμένων των δύο χειρογράφων, δηλαδή του Κώδικα των Παρισσίων υπ. αριθ. 2286 και του Κώδικα των Αθηνών υπ. αριθ. 1481 αποδεικνύει ότι πρόκειται για την ίδια και την αυτή πραγματεία του Νεοφύτου Προδρομηνού. Περεταίρω αντιπαραβολή τους με άλλα έργα αρχαίων ιατρών συγγραφέων φανερώνει ότι η πρωτογενής πηγή για τα οδοντιατρικά και στοματικά ζητήματα είναι το έργο Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους του Γαληνού. Ωστόσο σε σχέση με το γαληνικό έργο παρουσιάζει πολλά λάθη τόσο ορθογραφικά όσο και παραλείψεις λέξεων. 189 Κούζης 1930: 348 – 357. 190 Van der Eijk 2001: 283. 42