Page 52 - dimkoutroumpas

 Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο  πρόκειται για το αρχαιότατο φαρμακολογικό ελληνικό σύγγραμμα 168 . Η επιρροή του Διοκλέους ήταν ιδιαιτέρως σημαντική για τα συγγράμματα του Θεόφραστου, του Διοσκουρίδη, του Πλίνιου και του Γαληνού, οι οποίοι αναφέρονται ιδιαιτέρως εγκωμιαστικά στο πρόσωπό του και επιδεικνύουν βαθύ σεβασμό για το φαρμακολογικό του έργο. Ανάμεσα στα σημαντικά επιτεύγματά του ήταν η επινόηση ενός ιατρικού χειρουργικού εργαλείου εξαγωγής βελών του επονομαζόμενου κυαθίσκος τοῦ Διοκλέους. Η σχετική πληροφορία παραδίδεται από τον Κέλσο, σύμφωνα με τον οποίο ο κυαθίσκος χρησιμοποιούνταν για την εξαγωγή βαθιά ενσφηνωμένων βελών. Ως προς το σχήμα του έμοιαζε με αρπάγη, αποτελούμενη από δύο κοχλιάρια τα οποία έφεραν οπή εντός της οποίας συλλαμβανόταν το βέλος 169 . Δεν αποκλείεται ο κυαθίσκος να αποτέλεσε τον μακρινό πρόγονο των οδονταγρών, δεδομένου ότι οι πρώτες βελάγρες χρησιμοποιούνταν εκτός από την εξαγωγή βελών και για την αφαίρεση δοντιών. Ο Διοκλής ο Καρύστιος αποτελεί έναν ιδιαίτερο σταθμό στην ιστορία της αρχαίας οδοντιατρικής δεδομένης της απουσίας οποιουδήποτε άλλου ιπποκρατικού φαρμακολογικού έργου, το οποίο να αναφέρεται σε οδοντικά προβλήματα. Οι γνώσεις μας προέρχονται κυρίως από τον Γαληνό αλλά και τον Νεόφυτο Προδρομηνό. Καταρχάς ο Γαληνός αποδίδει στον Διοκλή της Καρύστου μόλις μια φαρμακευτική συνταγή για τη θεραπεία του οδοντικού πόνου. Αυτό το σύνθετο φάρμακο εντοπίζεται στην φαρμακολογική πραγματεία του Γαληνού με τίτλο Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους: Παρὰ Διοκλέους ἰατροῦ πρὸς ὀδόντων πόνους. Χαλβάνης, ὀπίου, πεπέρεως, κηροῦ, σταφίδος ἀγρίας, κόκκου κνιδίου ἀνὰ α′. λεάνας ἀναλάμβανε κηρῷ καὶ περίπλασσε 170 . [Από τον ιατρό Διοκλή για τους πόνους των δοντιών: χαλβάνη, όπιο, πιπέρι, κερί, άγρια σταφίδα, κόκκοι κνιδίου, από μια (δραχμή) το καθένα. Τρίψτε, ανακατέψτε με κερί και επιχρίστε (το δόντι).] Έχει ενδιαφέρον να εξετάσουμε τα επιμέρους συστατικά της οδοντικής φαρμακοθεραπείας του Διοκλέους, ώστε να εξαγάγουμε συμπεράσματα για τη συνολική δράση του. Σύμφωνα με τον Γαληνό, ο οποίος μας παραδίδει και τη 168 Wellmann 1901: 117. 169 Celsus 1938: 318,13 – 320,2. 170 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 880,3 – 5 Kühn). 38