Page 21 - dimkoutroumpas
P. 21
Ιπποκρατική Οδοντιατρική τρόπο σχηματισμού τους θεωρούνται θερμός ιστός, στον οποίο απουσιάζει παντελώς η ποιότητα του ψυχρού και ταυτόχρονα να είναι δεδομένη η γεώδης σύστασή τους. Αν και ο τρόπος σχηματισμού των δοντιών όπως περιγράφεται στην υπό εξέταση πραγματεία είναι αποδεκτός από όλους τους αρχαίους ιατρικούς συγγραφείς, θα πρέπει να τονίσουμε εμφατικά ότι ως προς τη φύση τους τα δόντια λογίζονταν πάντα ως ψυχρά. Για παράδειγμα, ο ιπποκρατικός συγγραφέας του έργου Περὶ ὑγρῶν χρήσιος παρατηρεί ότι τα δόντια, όπως και άλλοι ιστοί (για παράδειγμα, τα οστά και οι χόνδροι οι οποίοι σχετίζονται με τον εγκέφαλο), εμφανίζουν την ίδια ψυχρή κράση φύση και είναι ψυχρότερα και πιο στέρεα σε σύγκριση με άλλα τμήματα του σώματος. Ωστόσο ο εγκέφαλος όπως και τα δόντια λόγω της αποστάσεως από την έδρα της έμφυτης θερμότητας του οργανισμού, που εντοπίζεται στην καρδιά, αν και ως προς την ιδιοσυγκρασία του ψυχρός, θεωρείται ότι αγαπά το θερμό. Η ίδια αντίφαση ισχύει και για τα δόντια και γι’ αυτό θεωρούνται ότι είναι ευαίσθητα και εχθρικά στο κρύο, ενώ ωφελούνται από την επίδραση της θερμότητας με αποτέλεσμα να ισχύει για αυτά τὸ ψυχρὸν πολέμιον, τὸ δὲ θερμὸν φίλιον . Παρόμοιες είναι και οι αντιλήψεις του συγγραφέα των 24 Ἀφορισμῶν καθώς δέχεται ότι το ψυχρό είναι εχθρικό προς τα οστά, τα δόντια, τα νεύρα, τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Σε όλα αυτά ευεργετικό ρόλο διαδραματίζει η επίδραση του θερμού . 25 Απάντηση στο ερώτημα γιατί τα δόντια είναι ευαίσθητα σε αυτές τις δυο ποιότητες (θερμό – ψυχρό) δεν μπορεί να δοθεί με σαφήνεια. Ίσως όμως να οφείλεται στο γεγονός ότι τα δόντια εδράζονται σε ανοικτά αγγεία τα οποία περιέχουν αίμα. Από τη μελέτη των αντιλήψεων του συνόλου των συγγραφέων της Ιπποκρατικής Συλλογής, οι οποίοι ασχολήθηκαν με το ρόλο που διαδραματίζει το αίμα ως προς την αισθαντικότητα του ανθρωπίνου οργανισμού, προκύπτει ότι η ευαισθησία των δοντιών στο ψυχρό και το θερμό αποδίδεται στο γεγονός ότι τα δόντια είναι γομφωμένα σε ανοιχτά αιμοφόρα αγγεία 26,27 . Ωστόσο, κατά την περιγραφή του είδους της σύνδεσης των δοντιών με το αγγειακό σύστημα, άρα και για τη φύση των δοντιών, ο συγγραφέας του Περὶ Σαρκῶν ξεδιπλώνει τις απόψεις του κατά την διατύπωση του μηχανισμού με τον οποίο ανατέλλουν τα δόντια νεογιλά και μόνιμα. 24 Ἱπποκράτους, Περὶ ὑγρῶν χρήσιος (VIII. 598, 7-11 Littré). 25 Ἱπποκράτους, Ἀφορισμοὶ (IV. 538, 1-2 Littré). 26 van der Eijk 2005: 119-135. 27 Gundert 2002: 13-35. 7