Page 130 - dimkoutroumpas
P. 130
 Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο  κανείς ότι στην Ιπποκρατική Συλλογή καταγράφονται συνολικά 450 είδη φαρμάκων, ο Θεόφραστος αναφέρει περί τα 550 και ο Νίκανδρος μόλις 300 558 . Αντίθετα η προβληματική γύρω από το Περὶ ἁπλῶν φαρμάκων είναι περίπλοκη. Καταρχάς το έργο είναι γνωστό και ως Εὐπόριστα ή Περὶ εὐπορίστων. Ευπόριστα είναι τα φάρμακα των οποίων η προμήθεια και παρασκευή είναι σχετικά εύκολη. Πρόκειται για κοινά, καθημερινής χρήσης φάρμακα με μεγάλη διάδοση, των οποίων η παρασκευή γινόταν εύκολα σε οποιαδήποτε οικία. Ως προς την κατάταξη αυτών των φαρμάκων δεν ακολουθείται το σύστημα ταξινόμησης του Περὶ ὕλης ἰατρικῆς . Αλλά φαίνεται ότι η συγκέντρωση και κατάταξη των διαφόρων φαρμακευτικών ουσιών προσομοιάζει περισσότερο σε μια συλλογή διαφόρων φαρμακευτικών συνταγών που έχουν ομαδοποιηθεί με βάση πάσχοντα τμήματα του ανθρωπίνου σώματος. Ο εν λόγω τρόπος καταγραφής κατά τη μεταγενέστερη ρωμαϊκή παράδοση ονομάστηκε “a capite ad calcem” 559 και η ταξινόμηση έχει ως απαρχή φάρμακα για παθήσεις της κεφαλής και ως κατάληξη φάρμακα για παθήσεις των κάτω άκρων. Σε πολύ αδρές γραμμές πρόκειται ουσιαστικά για μια επανακατάταξη των φαρμακευτικών ουσιών που καταγράφονται στο Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (μαζί με μεταγενέστερες προσθήκες) με βάση τις ασθένειες τις οποίες θεραπεύουν. Ίσως ο τρόπος καταγραφής των φαρμάκων σε γένη κατὰ τὰς δυνάμεις ἑκάστου αὐτῶν, χωρίς καμιά περαιτέρω επεξήγηση, δημιουργούσε σύγχυση στους ιατρούς και καθιστούσε ιδιαιτέρως δύσχρηστο το Περὶ ὕλης ἰατρικῆς , γι’ αυτό και ο Διοσκουρίδης να αναγκάστηκε να κατατάξει εκ νέου τις απλές φαρμακευτικές ουσίες με βάση την περιοχή του σώματος την οποία μπορούν να ευεργετήσουν θεραπευτικά. Το έργο απευθύνεται στον ιατρό και φαρμακολόγο Ανδρόμαχο τον Πρεσβύτερο, ο οποίος έδρασε τον 1 αι. μ.Χ. στη Ρώμη ως αρχίατρος του ο αυτοκράτορα Νέρωνα 560 . Ως προς την γνησιότητά του η φιλολογική έρευνα δεν έχει καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα. Αναμφίβολα διαπιστώνεται ότι ο συγγραφέας του έχει ως κύρια και βασική πρωτογενή πηγή το γνήσιο έργο Περὶ ὕλης ἰατρικῆς. Βέβαια, υπάρχουν και μεταγενέστερες προσθήκες ικανές να οδηγήσουν στην υπόθεση ότι πρόκειται για έργο άγνωστου συγγραφέα, η παραγωγή του οποίου ανάγεται στον 3 αι. μ.Χ. Αυτή ήταν και η αρχική άποψη του Max Wellman του ο πλέουν έγκριτου μελετητή και κριτικού της νεότερης έγκυρης έκδοσης των δύο                                                              558 Scarborough 1984: 214. 559 Κατά τη δημώδη έκφραση, «από την κορφή μέχρι τα νύχια». 560 Διοσκουρίδου, Περὶ ἁπλῶν φαρμάκων (Ι. 151, 3 – 4 Wellmann). 116  
   125   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135