Page 57 - 2013final

βιβλιογραφική ανασκόπηση των τελευταίων 10 ετών και να προταθούν τα πρωτόκολλα πρόληψης και αντιμετώπισής της. Συζήτηση της σχετικής βιβλιογραφίας: Με τον όρο οστεονέκρωση των γνάθων χαρακτηρίζεται η νέκρωση των ζωντανών στοιχείων του οστού της άνω ή της κάτω γνάθου λόγω προσωρινής ή μόνιμης απώλειας της αγγείωσης του. Τα τελευταία χρόνια, ένας νέος τύπος οστεονέκρωσης έχει παρουσιασθεί που σχετίζεται με τη λήψη διφωσφονικών φαρμάκων. Τα διφωσφονικά είναι ομάδα φαρμάκων που δρουν στα οστά, εμποδίζουν την αναδιαμόρφωσή τους και ενδείκνυνται για την αντιμετώπισή κυρίως οστικών μεταστάσεων διαφόρων νεοπλασμάτων, οστεοπόρωσης και νόσου Paget. Στην πλειονότητα των ασθενών η οστεονέκρωση προσβάλλει ασθενείς που λαμβάνουν ενδοφλέβια αγωγή, σε αντίθεση με τους ασθενείς που λαμβάνουν per os αγωγή και ο κίνδυνος είναι σημαντικά μικρότερος. Συμπεράσματα: Κάθε γενικός οδοντίατρος οφείλει να γνωρίζει τις πιθανές παρενέργειες των διφωσφονικών στην πιθανότητα πρόκλησης οστεονέκρωσης και με αυτόν τον τρόπο να συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Γι’ αυτό, θα πρέπει να γίνεται πάντα λεπτομερής κλινικός και ακτινολογικός έλεγχος των ασθενών ώστε να προληφθεί η εκδήλωση αυτής της κατάστασης. 52. ΟΣΤΕΟΝΕΚΡΩΣΗ ΑΠΟ ΜΗ ΔΙΦΩΣΦΩΝΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Χαραλάμπους Α., Λιοπετρίτη Π. Σκοπός και κλινική σημαντικότητα: H ενημέρωση του γενικού οδοντιάτρου για τα μη διφωσφωνικά φάρμακα που προκαλούν οστεονέκρωση ή έχουν επιβαρυντικό ρόλο στην επίπτωση της. Συζήτηση σχετικής βιβλιογραφίας: Η οστεονέκρωση είναι μια θορυβώδης και σοβαρή κλινική κατάσταση που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Έχει συνδεθεί κυρίως με τη συστηματική χρήση διφωσφωνικών φαρμάκων. Εκτός όμως από αυτά ευθύνονται και άλλα φάρμακα όπως η δενοσουμάμπη που είναι ένα anti-RANKL μονοκλωνικό αντίσωμα και κάποιοι αντιαγγειογενετικοί παράγοντες όπως η σουνιτινίμπη και η μπεβασιζουμάμπη. Κάποια άλλα έχουν επιβαρυντικό ρόλο στην επίπτωση της οστεονέκρωσης σε συνδυασμό με διφωσφονικά π.χ. τα κορτικοστεροειδή, οι στατίνες, η κυκλοσπορίνη Α και πιθανόν η μεθοτρεξάτη. Η εργασία αποτελεί βιβλιογραφική ανασκόπηση κλινικών μελετών και παρουσίαση περιπτώσεων ασθενών οι οποίοι ανέπτυξαν οστεονέκρωση των γνάθων από την λήψη μη διφωσφωνικών φαρμάκων για θεραπείες διαφόρων ασθενειών. Επίσης παρουσιάζονται και τα αποτελέσματα πειραματικών μελετών από τις οποίες δεν καθίσταται σαφής ο μηχανισμός πρόκλησης της οστεονέκρωσης. Συμπεράσματα: Υπάρχει πληθώρα φαρμάκων, εκτός των διφωσφωνικών, τα οποία είτε προκαλούν είτε επιταχύνουν την εμφάνιση οστεονέκρωσης των γνάθων. Ο οδοντίατρος θα πρέπει να είναι επαρκώς ενημερωμένος για αυτά ούτως ώστε με την εφαρμογή κατάλληλων πρωτοκόλλων να προλαμβάνει την εμφάνιση αυτής της σοβαρής επιπλοκής 53. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ C-SHAPE ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΡΙΖΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ Σούνδια Α., Σουμελίδης Ν. Σκοπός και κλινική σημαντικότητα: Η μορφολογία c-shaped εμφανίζεται συχνά στο σύστημα των ριζικών σωλήνων ανθρώπων με καταγωγή από τις χώρες της Ανατολικής Ασίας. C-shaped ριζικούς σωλήνες συναντούμε πιο συχνά στους δεύτερους κάτω γομφίους, αλλά μπορεί να παρατηρηθεί η παραπάνω μορφολογική ιδιαιτερότητα και σε άνω γομφίους και σε προγομφίους ή ακόμα και σε άνω πλάγιους τομείς. Επίσης ,παρά τη σπανιότητα του φαινομένου, η μορφολογία c-shaped εμφανίζεται και σε άτομα της Καυκάσιας φυλής. Επομένως, θεωρείται πολύ σημαντικό για τον κλινικό που θα κληθεί να πραγματοποιήσει την ενδοδοντική θεραπεία στα συγκεκριμένα δόντια να γνωρίζει την ύπαρξη της ιδιαίτερης αυτής κατηγορίας και να μπορεί να αντιμετωπίσει τα περιστατικά αποτελεσματικά. Στη σχετική βιβλιογραφία συζητούνται οι επιμέρους κατηγορίες της ανατομίας του c-shaped, η συχνότητα εμφάνισης σε πληθυσμό διαφόρων χωρών αλλά και η συχνότητα εμφάνισης στις διαφορετικές ομάδες δοντιών. Επίσης, αναφέρονται τρόποι προσέγγισης της διάγνωσης της συγκεκριμένης ιδιαιτερότητας 56