Page 348 - dimkoutroumpas
P. 348
 Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο  οριστική του μορφή αργότερα. Σύμφωνα με τον Έλληνα ιστορικό των φυσικών επιστημών Μιχαήλ Στεφανίδη οι εισαγωγές όλων των βιβλίων του Ὀνομαστικοῦ και ιδιαίτερα του 4 και 6 φανερώνουν τη σχέση δασκάλου προς μαθητή που υπήρχε ου ου μεταξύ του Πολυδεύκη και του Κομμόδου 1430 . Σε αυτό συνηγορεί το γεγονός ότι όλες οι εισαγωγές ξεκινούν με την ίδια τυποποιημένη προσφώνηση: ᾿Ιούλιος Πολυδεύκης Κομμόδῳ Καίσαρι χαίρειν, όπου ο Κόμμοδος προσφωνείται ως Καίσαρας, τίτλο που κατείχε από την ηλικία των 5 ετών, ενώ ονομάστηκε Αύγουστος στην ηλικία των 17 ετών, όταν έγινε συναυτοκράτορας με τον Μάρκο Αυρήλιο το 177 μ.Χ. Το αρχικό κείμενο του Ὀνομαστικοῦ, πιθανώς να απαρτίζονταν από 10 ή κατ’ άλλη εκτίμηση από 17 βιβλία. Δυστυχώς το διασωθέν έργο έχει τη μορφή επιτομής του αρχικού, η οποία δημιουργήθηκε πριν από τον 9 αιώνα και την είχε ο στην κατοχή του ο Βυζαντινός λόγιος Αρέθας, Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας (900 – 930). Από το αρχέτυπο αυτό προήλθαν 4 ατελή υποδείγματα εκ των οποίων προέκυψαν όλα τα σωζόμενα χειρόγραφα του Ὀνομαστικοῦ 1431 . Παρά τις όποιες αλλοιώσεις, παρεμβολές ή συντομεύσεις που έχει υποστεί το αρχικό κείμενο του Ὀνομαστικοῦ, εξακολουθεί να περιέχει σημαντικό όγκο από το προτότυπο έργο, ικανό για τη μελέτη και αξιολόγησή του. Πρόκειται για λεξικογραφικό έργο στο οποίο ο Πολυδεύκης έχει συγκεντρώσει λήμματα της αττικής διαλέκτου. Η καταγραφή των λέξεων δεν πραγματοποιείται κατ’ αλφαβητική σειρά, αλλά καθ’ ύλη, δηλαδή η ταξινόμηση ονομάτων όμοιων ή συναφών πραγμάτων υλοποιείται θεματικά. Η συγκεκριμένη ταξινόμηση παραπέμπει σε πρώιμες μορφές οργάνωσης παρόμοιων λεξικογραφικών έργων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, μια μέθοδο η οποία σταδιακά αντικαταστάθηκε από την αλφαβητική διάταξη 1432 . Για να γίνει περισσότερο κατανοητή η καθ’ ύλη καταγραφή των λημμάτων στην οποία προχωρά ο Πολυδεύκης θα αναφερθούμε στα ιατρικά λήμματα, τα οποία αναφέρονται στο τέλος του 4 βιβλίου. Σ’ αυτή την ταξινόμηση καταγράφεται ένας ου σημαντικός αριθμός λέξεων που χρησιμοποιούνταν συστηματικά στην ιατρική πράξη και αρκετές από τις οποίες έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα. Η συγκεκριμένη καταγραφή ικανοποιεί τη θεματική ταξινόμηση: 1430 Στεφανίδης 1946: 247 - 251. 1431 Tosi 2007: 3-16. 1432 Dickey 2007: 96. 334
   343   344   345   346   347   348   349   350   351   352   353