Page 149 - dimkoutroumpas
P. 149
Η συμβολή του ∆ιοσκουρίδη στην οδοντιατρική μια συνταγή η οποία χρησιμοποιεί ως κύριο συστατικό το κέρας ελαφιού και φανερώνει τα δάνεια της λατινικής ιατρικής από την ελληνική ιατρική. Σε αυτή τη σχέση είναι εμφανής η επίδραση που δέχτηκαν οι λατίνοι συγγραφείς από την αρχαία ελληνική γραμματεία, όπου εκτός από τις συνταγές λαϊκής προέλευσης, εγκολπώνουν στο έργο τους την ελληνική ιατρική διδασκαλία ως την πλέον έγκυρη ιατρική παράδοση και τη χρησιμοποιούν ως εφαλτήριο για την εξέλιξη της αντίστοιχης λατινικής ιατρικής 611 . Ειδικά ο Διοσκουρίδης προτείνει τον καθαρισμό των δοντιών με το κέρας ελαφίου όταν τρίβεται επάνω σε αυτά: καὶ ὀδόντας δὲ παρατριβόμενον σμήχει 612 . Παράλληλα στο Περὶ ὕλης ἰατρικῆς εντοπίζονται τόσο ανόργανης προέλευσης ουσίες, όπως η κίσηρις (ελαφρόπετρα), όσο και οργανικής, όπως το ἀλκυόνιον τα οποία δύνανται είτε να καθαρίζουν τα δόντια 613 είτε να τα λευκαίνουν 614 . Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ουσίες οι οποίες κατά το Περὶ ἁπλῶν φαρμάκων καθαρίζουν τα δόντια και σε γενικές γραμμές είναι οι αναμενόμενες. Δηλαδή καταγράφεται το κέρας ελαφιού, η κίσηρις, τα καμένα μύδια με μέλι ή το καμένο όστρακο της σουπιάς. Επιπρόσθετα αναφέρονται η ρίζα της αριστολοχίας και καμένος Αραβικός λίθος, προφανώς κονιορτοποιημένος μαζί με μέλι. Ωστόσο θα πρέπει να σταθούμε στο γεγονός ότι οι ίδιες ουσίες αναμεμειγμένες με λίγο στάχυν νάρδου 615 (βαλεριάνα) ή ανθό σχοίνου (βούρλου) ή ακάθαρτα μαλλιά καμένα και λιωμένα με την προσθήκη σε αυτά λίγου αλατιού χρησιμοποιούνται προς εὐωδίας χάριν 616 . Άρα οι ουσίες του φαρμακολογικού έργου Περὶ ἁπλῶν φαρμάκων, οι οποίες χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό των δοντιών με την προσθήκη ορισμένων άλλων συστατικών, συμβάλλουν στην ευωδία του στόματος. Παρομοίως εκτός από τα φάρμακα τα οποία ενδείκνυνται αμιγώς για τον καθαρισμό των δοντιών υπάρχουν, κατά τον Διοσκουρίδη, και φάρμακα τα οποία αντιμετωπίζουν τὰς περὶ τὸ στόμα δυσωδίας όπως για παράδειγμα το σκιλλητικόν ὄξος (ξίδι σκιλλοκρέμμυδου) 617 . Στο Περὶ ἁπλῶν φαρμάκων καταγράφεται το αφέψημα της ρίζας αγάλοχου (λατ. Aquilaria malaccensis) με στοματοπλύσεις, η σμύρνα, ο ανθός του σχίνου ή η κανέλα όταν μασιούνται και το φύλλο του μαλάβαθρου (λατ. Cinnamomum tamala) όταν τοποθετείται κάτω από τη 611 Lentini 1995: 351-365. 612 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙΙ. 139, 11 - 12 Wellmann). 613 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (V. 79, 10 Wellmann). 614 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (V. 88, 7 Wellmann). 615 το επάνω τμήμα του βλαστού 616 Διοσκουρίδου, Περὶ ἁπλῶν φαρμάκων (Ι. 179,19 – 180,4 Wellmann). 617 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (V. 17, 14 Wellmann). 135