Page 119 - dimkoutroumpas
P. 119
Αφρόδας Ο οπός (χυμός) της μήκωνος της υπνοφόρου χρησιμοποιήθηκε συστηματικά από όλους τους αρχαίους φαρμακολόγους, καθώς ήταν γνωστές οι αναλγητικές και ηρεμιστικές της ιδιότητες ήδη από την εποχή του Χαλκού. Είναι χαρακτηριστικό το ειδώλιο της «θεάς των μηκώνων» που χρονολογείται στην ύστερη εποχή του Χαλκού (1350-1100 π.Χ.) η οποία στην κεφαλή της φορεί διάδημα κοσμούμενο από τρία άνθη παπαρούνας, σύμβολα υγείας και ευφορίας 525 . Χάρη στον μεγάλο αριθμό αλκαλοειδών τον οποίο περιέχει, όπως παπαβερίνη (αντισπασμωδικό), μορφίνη (ισχυρό αναλγητικό) κωδεΐνη (αναλγητικό – αντιβηχικό), νοσκαπίνη (ανακούφιση βηχικού σπασμού), ο οπός της παπαρούνας διαθέτει αναλγητικές ιδιότητες 526 . Χρησιμοποιούνταν σε έναν πραγματικά τεράστιο αριθμό φαρμακοθεραπειών μεταξύ, των οποίων και της θηριακής, αν και ήταν γνωστός ο εθισμός τον οποίο προκαλούσε, όπως για παράδειγμα Ειδώλιο της "θεάς των μηκώνων" της στην περίπτωση του αυτοκράτορα Μάρκου Ύστερης Εποχής του Χαλκού 1350-1100 π.Χ. Ανακαλύφθηκε στη θέση Γάζι και Αυρηλίου από το έκλειγμα θηριακής με την φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο επωνυμία ἀντίδοτος ἑκατονταμίγματος που Ηρακλείου Κρήτης. λάμβανε σε καθημερινή βάση για την πρόληψη δηλητηριάσεων 527 . Επίσης, ο υοσκύαμος περιέχει τα πολύ δραστικά αλκαλοειδή τροπανίου τη σκοπολαμίνη και την υοσκυαμίνη. Η υοσκυαμίνη διαθέτει αντιχολινεργική παρασυμπαθητική δράση και χρησιμοποιείται σήμερα για την αντιμετώπιση των σπασμών των σκελετικών μυών, αλλά και ως αντίδοτο κατά των δηλητηριάσεων. Παρομοίως η σκοπολαμίνη διαθέτει αντιχολινεργική δράση και λειτουργεί ως κατασταλτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος. Χορηγείται προληπτικά για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ναυτίας και το πλέον ενδιαφέρον είναι ότι χορηγείται μαζί με μορφίνη ως φαρμακευτική αγωγή προ του χειρουργείου 528 . 525 Ρόζος & Παπαβασιλείου 1985: 73-81. 526 Samuelsson 2004: 379 – 389. 527 Κουτρούμπας 2010:108 – 110. 528 Samuelsson 2004: 365 – 370. 105