Page 121 - dimkoutroumpas

 Αφρόδας  του στύρακα, ο γλυκάνισος, ο κρόκος και πολύ περισσότερο το καστόριο (έλαιο το οποίο παράγεται από τους όρχεις του κάστορα) μπορούν να διαθέτουν ισχυρές αναλγητικές ιδιότητες. Τα δύο συστατικά υοσκύαμος – όπιο παπαρούνας με ισχυρά παυσίπονη δράση χρησιμοποιούνται από τον Αφρόδα σχεδόν σε κάθε περίπτωση άλγους, είτε αυτό εμφανίζεται στην κοιλιακή χώρα είτε στη στοματική κοιλότητα. Ωστόσο, ανάμεσα στο καρπό του υοσκυάμου και τον οπό της παπαρούνας φαίνεται να υπερέχει το δεύτερο συστατικό, καθώς στην τρίτη θεραπεία για το άλγος της μύλης των δοντιών εμφανίζεται μόνο του χωρίς την παρουσία του υοσκυάμου. Από τα υπόλοιπα συστατικά ξεχωρίζουν ο χυμός πευκέδανου, ο οποίος χαρακτηρίζεται από την ικανότητά του να θερμαίνει και κυρίως να λειτουργεί ως παυσίπονο όταν τοποθετηθεί στην τερηδονισμένη κοιλότητα του δοντιού 532 . Όμοια είναι η φαρμακευτική συμπεριφορά της χαλβάνης, όπως έχει ήδη αναφερθεί, και του τιθυμάλλου ο οποίος διαθέτει θερμαντικές ικανότητες και θεραπεύει τους οδοντικούς πόνους ειδικά των τερηδονισμένων δοντιών 533 . Τέλος ο Κυρηναϊκός οπός, είναι ο πλέον θερμός και λεπτομερής από όλους τους χυμούς, ακόμα κι από τον θερμό και λεπτομερή χυμό του πευκέδανου γεγονός το οποίο τον καθιστά ιδιαίτερα ωφέλιμο για το οδοντικό άλγος 534 . Από τη μελέτη των φαρμακοθεραπειών του Αφρόδα μπορούμε να συναγάγουμε ότι πρόκειται για σύνθετα φάρμακα τα οποία κινούνται ανεκτά εντός του θεωρητικού και πρακτικού πλαισίου χρήσης της αρχαίας οδοντικής. Περιέχουν συστατικά τα οποία ως απλά φάρμακα χαρακτηρίζονται ως αναλγητικά του οδοντικού πόνου, σύμφωνα με τις θεωρητικές φαρμακολογικές ενδείξεις του Γαληνού και του Διοσκουρίδη. Ταυτόχρονα, όμως, ο Αφρόδας προσθέτει στις συνταγές του και συστατικά με πραγματική αναλγητική δράση, όπως είναι ο οπός της μήκωνος της υπνοφόρου, παρασκευάζοντας «ανώδυνα» φάρμακα τα οποία μπορεί να μην θεράπευαν την αιτία του οδοντικού πόνου, όπως εύστοχα παρατηρεί ο Καίλιος Αυρηλιανός στη λατινική μετάφραση του Περὶ ὀξέων καὶ χρονίων παθῶν του Σωρανού, τουλάχιστον όμως ανακούφιζαν τον οδοντόπονο 535 . 532 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 99, 14 – 100,15 Kühn). 533 Βλ. Ανδρόμαχος σελ. 97. 534 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 90, 17– 91,8 Kühn). 535 Caelius Aurelianus 1950: 616-617. 107