Page 78 - dimkoutroumpas

 Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο  ιδιότητες προς αυτές τις οποίες συναντάμε στον υοσκύαμο 296 . Από την άλλη πλευρά ο Ηρακλείδης στο σύνθετο φάρμακο προτείνει μανδραγόρα σε υπερβολικά μεγάλη ποσότητα 4 δραχμών. Το τρίτο συστατικό είναι ο υοσκύαμος, ο οποίος κατά τον Γαληνό έχει κράση ψυχρή, δεν διαθέτει χρήσιμες φαρμακευτικές ιδιότητες και θα πρέπει να αποφεύγεται διότι είναι δηλητήριο 297 . Στην πραγματικότητα περιέχει αλκαλοειδή τροπανίου όπως υοσκυαμίνη, ατροπίνη και σκοπολαμίνη 298 . Αν και αυτά τα αλκαλοειδή χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα στην ιατρική καθιστώντας τον υοσκύαμο πολύτιμο φυτό 299 , εντούτοις δεν παύει να είναι επικίνδυνο, καθώς εκτός των ναρκωτικών και παραισθησιογόνων ιδιοτήτων του διαθέτει τοξικές ιδιότητες ακόμα κι αν χρησιμοποιείται σε μικρές δόσεις. Ακόμα και αν παραβλέψουμε τις τοξικές ιδιότητες του υοσκυάμου δεν παύει να είναι ένα απλό φάρμακο με σοβαρές αναλγητικές ιδιότητες και δικαίως ανήκει στην κατηγορία των φαρμάκων τα οποία αποκαλούνται ἀνώδυνα. Ο Διοσκουρίδης προτείνει τη χρήση του υοσκυάμου σε παυσίπονες αλοιφές και σε κάθε είδους αναλγητικό κατάπλασμα. Επιπρόσθετα πιστεύει ότι θεραπεύει πυρετό και ρίγη όταν βραστεί με κρασί, σε ποσότητα όχι μεγαλύτερη του ενός τρυβλίου διότι σε μεγαλύτερες ποσότητες επιφέρει παράνοια. Ο Ηρακλείδης ο Ταραντίνος ως εμπειρικός ιατρός σαφέστατα προτιμούσε τη χρήση δοκιμασμένων και αποδεδειγμένα αποτελεσματικών φαρμάκων. Όμως η τελευταία συνταγή με τρία τοξικά συστατικά είναι αμφίβολης αποτελεσματικότητας ειδικά για περιοδοντικά προβλήματα. Κι αυτό είναι το πλέον παράδοξο, ότι στο όνομα του Ηρακλείδη παραδίδεται, διαμέσου δυο κορυφαίων φαρμακολόγων της αρχαιότητας κι όχι απευθείας από τον ίδιο, ένα σύνθετο φάρμακο το οποίο θα μπορούσε στα πλαίσια της αρχαίας ελληνικής ιατρικής σκέψης να δράσει ως ισχυρό αναλγητικό αλλά όχι ως ένα φάρμακο για την αντιμετώπιση περιοδοντικών προβλημάτων. Ο προβληματισμός γίνεται ακόμα πιο έντονος, διότι αν μελετήσει κανείς το σύνολο των φαρμάκων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας αποτελεί τη μοναδική φαρμακευτική συνταγή η οποία περιέχει συνδυασμό λίαν τοξικών συστατικών (ελλέβορο, μανδραγόρα, υοσκύαμο) για μια οδοντική πάθηση. Αν λάβουμε υπόψη ότι για τον Ηρακλείδη τον Ταραντίνο το όπιο ήταν ιδιαιτέρως προσφιλές φάρμακο, επίσης ψυχρό στην κράση και με 296 Ζαχαρόπουλος 1995: 178 – 179. 297 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 147,15 – 148,5 Kühn). 298 Samuelsson 2004:365 – 370. 299 Βλ. Αφρόδα σελ. 106 – 109. 64