Page 77 - dimkoutroumpas

 Ηρακλείδης ο Ταραντίνος  θεραπεύει τις άφθες και τα λοιπά έλκη του στόματος 282,283 . Η μυρσίνη ομοίως έχει ισχυρές στυπτικές φαρμακευτικές ιδιότητες 284,285,286 , ενώ η δάφνη είναι θερμαντικό απλό φάρμακο με ήπια στυπτικότητα 287,288 . Παρατηρούμε σε γενικές γραμμές ότι τα περισσότερα από τα συστατικά μπορούν να θεωρηθούν ως στυπτικά και σε σημαντι- κό βαθμό επιβεβαιώνονται από την πλευρά της θεωρητικής φαρμακολογίας. Το τελευταίο σύνθετο φάρμακο του Ηρακλείδη προκαλεί μάλλον έκπληξη καθώς σε αυτό συμμετέχουν: μαύρος ελλέβορος, μανδραγόρας και υοσκύαμος. Πρόκειται για άκρως τοξικά και επικίνδυνα συστατικά η τελευταία χρήση την οποία θα ανέμενε κανείς σε αυτά είναι η συνδυασμένη χορήγησή τους για περιοδοντικά προβλήματα. Ο μαύρος ελλέβορος διαθέτει θερμή κράση και θεωρείται ότι καταπραΰνει τον πονόδοντο όταν βραστεί μαζί με ξίδι και χορηγηθεί για στοματοπλύσεις 289,290 . Το ρίζωμά του διαθέτει δραστικές καθαρτικές και ανθελμινθικές ουσίες και κυρίως έχει τοξικές ιδιότητες αφού όλα τα μέρη του φυτού είναι δηλητηριώδη 291,292 . Εξ ίσου τοξικό είναι και το διασημότερο φυτό των αρχαίων και των μέσων χρόνων: ο πολυθρύλητος μανδραγόρας. Κατά τον Γαληνό, διαθέτει ψυχρή κράση χωρίς ωστόσο να αναφέρει άλλα στοιχεία για τη φαρμακευτική του χρήση 293 . Ο Διοσκουρίδης ασχολείται διεξοδικά και περιγράφει με υπερβολική σχολαστικότητα τον μανδραγόρα. Αποδίδει σε αυτόν ναρκωτικές και αναλγητικές ιδιότητες, και αναφέρει ότι το αφέψημά του με κρασί χορηγείται από τους ιατρούς σε εγχειρήσεις και καυτηριασμούς. Μάλιστα θεωρεί ότι έχει παρόμοιες ιδιότητες όπως ο ελλέβορος, αλλά επιφέρει τον θάνατο όταν χορηγηθεί σε ποσότητες μεγαλύτερες των δύο οβολών, δηλαδή σε ποσότητα μεγαλύτερη από το 1/3 της δραχμής 294,295 . Είναι αναμενόμενη η λελογισμένη χρήση του μανδραγόρα από τον Διοσκουρίδη, διότι η σύγχρονη έρευνα έχει αποδείξει ότι πρόκειται για τοξικό φυτό λόγω των αλκαλοειδών που περιέχει: σκοπολαμίνη, υοσκυαμίνη, ψευδοϋοσκυαμίνη και αποατροπίνη. Πρόκειται για ουσίες με παρόμοιες δραστικές 282 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙ. 848,1 – 8 Kühn). 283 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙV. 196, 10 – 197,10 Wellmann). 284 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 81,15 – 82,12 Kühn). 285 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (Ι. 105, 5 – 106,13 Wellmann). 286 Βλ. Απολλώνιος ο Ηροφίλειος σελ 80. 287 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙ. 863,1 – 7 Kühn). 288 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (Ι. 78, 5 – 79,6 Wellmann). 289 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙ. 874, 1 – 10 Kühn). 290 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙV. 306,13 – 309,3 Wellmann). 291 Flück 1990: 62. 292 Γενικά για τον ελλέβορο και τα είδη του βλ. Χαιρέα σελ. 204 – 205. 293 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 67, 7 – 13 Kühn). 294 Βλ. Διοσκουρίδη σελ. 129. 295 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙV. 233,11 – 237,10 Wellmann). 63