Page 240 - dimkoutroumpas
P. 240
 Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο  κάθε είδος ζωμού από παστά ψάρια σταματά τα διαβρωτικά έλκη 1065 όχι όμως και τα ἐν στόματι σηπεδονώδη ἕλκη 1066 . ΙΙ. Σύνθετα φάρμακα για οδοντικές και στοματικές παθήσεις Οι φαρμακευτικές συνταγές για την αντιμετώπιση των οδοντικών και στοματικών παθήσεων καταγράφονται στο Ε΄ και Ζ΄ βιλίο αντίστοιχα του Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους. Αυτό το έργο αποτελείται από δέκα βιβλία στα οποία συγκεντρώνονται σύνθετα φάρμακα που έχουν ομαδοποιηθεί με βάση τα εξωτερικά πάσχοντα τμήματα του ανθρωπίνου σώματος. Ο εν λόγω τρόπος καταγραφής κατά τη μεταγενέστερη ρωμαϊκή παράδοση ονομάστηκε “a capite ad calcem” (από την κορφή μέχρι τα νύχια) και η ταξινόμηση των σύνθετων φαρμάκων έχει ως απαρχή παθήσεις που σχετίζονται με το τριχωτό της κεφαλής και κατάληξη τα κάτω άκρα. Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι το Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους του Γαληνού μαζί με το Περὶ ὕλης ἰατρικῆς του Διοσκουρίδη είναι τα πλέον σημαντικά έργα για την κατανόηση της οδοντικής παθολογίας και θεραπευτικής. Στο μεν έργο του Διοσκουρίδη παρουσιάζονται οι φαρμακευτικές ιδιότητες όλων του ουσιών οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυτοτελώς και χωρίς προσμίξεις για ιατρική και οδοντιατρική χρήση, στο δε έργο του Γαληνού παρουσιάζονται φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία είναι μίγματα περισσότερων της μιας διαφορετικών ουσιών και ονομάζονται σύνθετα φάρμακα. Έτσι, λοιπόν, τα φάρμακα στην αρχαία ελληνική φαρμακολογία διακρίνονται σε απλά και σύνθετα. Ως απλά φάρμακα χαρακτηρίζονται οι ουσίες με φαρμακευτικές ιδιότητες που βρίσκονται στη φυσική τους κατάσταση, δηλαδή όπως υπάρχουν και συλλέγονται ελεύθερες από τη φύση 1067 . Η μελέτη των απλών φαρμάκων υπηρετεί δύο πρωταρχικούς στόχους: α) την διερεύνηση και εξακρίβωση των φαρμακευτικών τους δυνάμεων, ώστε να χορηγούνται σωστά στις κατάλληλες παθήσεις και β) την επιτυχή παρασκευή σύνθετων φαρμάκων 1068 . Κατά τον Γαληνό, για να ανακαλύψουμε τις ιδιότητες που εμπεριέχει ένα σύνθετο φάρμακο, οφείλουμε να ξεκινήσουμε από το είδος και το αποτέλεσμα των απλών φαρμάκων που μπαίνουν μέσα στη σύνθεση 1069 . Δηλαδή για να καταστεί κάποιος ιατρός ικανός να συνθέτει αποτελεσματικά φάρμακα θα πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τις ιδιότητες των απλών φαρμάκων που αποτελούν τα συστατικά των 1065 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙΙ. 132, 7 - 10 Wellmann). 1066 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 377, 17 – 18 Kühn). 1067 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (XI. 380,5 – 8 Kühn). 1068 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (XI. 426,11 – 427,2 Kühn). 1069 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ γένη (XIIΙ. 371,8 – 11 Kühn). 226
   235   236   237   238   239   240   241   242   243   244   245