Page 190 - dimkoutroumpas

 Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο  Για τους πόνους των δοντιών και των ούλων και (άλλα) πολλά, του Αριστοκράτη του γραμματικού. Μέλι μία λίτρα, δυνατό ξύδι μια ξέστη· στυπτηρία σχιστή έξι ουγγίες, άλλη δε υγρή τέσσερεις ουγγίες· ψήνε μέχρι να μαυρίσει. Για τα εύσειστα δόντια: στυπτηρία σχιστή ένα μέρος, μάννα ένα μέρος· να τα χρησιμοποιείς τριμμένα, επικαλύπτοντας το εύσειστο δόντι.] Το πρώτο σύνθετο φάρμακο έχει ως πρώτο συστατικό την παπαρούνα, το οποίο, όπως έχει ήδη λεχθεί στις φαρμακοθεραπείες του Διοκλέους αποτελεί ένα ψυχρό φάρμακο. Τόσο ο Διοσκουρίδης 839 όσο και ο Γαληνός 840 είναι ξεκάθαροι: όλα τα είδη παπαρούνας έχουν ψυκτική δύναμη. Ειδικά για τον Γαληνό η παπαρούνα ανήκει στην τέταρτη τάξη της βαθμονόμησης των φαρμάκων, δηλαδή στη τελευταία τάξη των ψυχόντων, την πλέον ισχυρή, η οποία οδηγεί σε νάρκη ή νέκρωση 841 . Οι ψυκτικές φαρμακευτικές ιδιότητες της παπαρούνας καθιστούν αταίριαστη τη συμμετοχή της στην παρασκευή ενός σύνθετου φαρμάκου, το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει οδονταλγίες. Επίσης, είναι παράδοξο ότι αρκετά από τα επιμέρους συστατικά δεν εμφανίζουν κατά τον Διοσκουρίδη θερμαντικές ή αναλγητικές ιδιότητες, ενώ ορισμένα από αυτά δεν περιέχονται στο Περὶ ὕλης ἰατρικῆς . Καταρχάς δεν είναι ξεκάθαρο αν ο σφόνδυλος αντιστοιχεί στο σφονδύλιον του Γ’ Βιβλίου. Αλλά ακόμα κι αν οι δύο ονομασίες ταυτίζονται στο ίδιο φυτό, το οποίο αποτελεί ένα είδος δαυκίου (Heraceleum sphondylium) ο Διοσκουρίδης δεν αναφέρει ότι διαθέτει θερμαντικές ιδιότητες, αλλά ούτε ότι αντιμετωπίζει κάποιο οδοντοστοματολογικό πρόβλημα 842 . Το ίδιο ζήτημα προκύπτει και για το σαγάπηνον, τον οπό της πόας Ferula Persica που έμοιαζε με καλάμι και φύτρωνε στη Μηδία. Και στην περίπτωση αυτή ο Διοσκουρίδης δεν αναφέρει την ύπαρξη θερμαντικών δυνάμεων ούτε και θεραπευτικών ικανοτήτων στην περιοχή της στοματικής κοιλότητας 843 . Παρομοίως, κατά τον Διοσκουρίδη, ο κρόκος 844 και το μέλι 845 δεν διαθέτουν θεραπευτικές ικανότητες για την αξιοποίησή τους σε προβλήματα αμιγώς των δοντιών, όπως για παράδειγμα συμβάλλει ο κρόκος σε φλεγμονές της στοματικής κοιλότητας. Προβληματική είναι και η προσπάθεια ταυτοποίησης του Κυρηναϊκού οπού με 839 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙV. 219, 2 Wellmann). 840 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 73, 2– 3 Kühn). 841 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 73, 13– 74,4 Kühn). 842 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙΙΙ. 88, 9 – 89, 10 Wellmann). 843 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙΙΙ. 97, 7 – 20 Wellmann). 844 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (Ι. 29, 9 – 31,10 Wellmann). 845 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙΙ. 165, 16 – 167,9 Wellmann). 176