Page 193 - dimkoutroumpas
P. 193
Αριστοκράτης ο Γραμματικός φλεγμονές των ούλων και της ευσειστότητας των δοντιών 863 . Ο Γαληνός την κατατάσσει ως ένα σφοδρότατο στυπτικό φάρμακο 864 . Συνεπώς ως στυπτικό φάρμακο μπορεί να συστέλλει ισχυρά τον στοματικό βλεννογόνο άρα και των ούλων 865 . Ιδιαίτερη είναι η περίπτωση του ξιδιού. Κατά τον Διοσκουρίδη είναι ως προς την ιδιαίτερη φύση του ψυχρό και στυπτικό. Η ψυχρή ιδιοσυστασία του έρχεται σε αντίθεση με την ιπποκρατική ορθοδοξία, ωστόσο πρόκειται για ένα απλό φάρμακο το οποίο σταματά την αιμορραγία των ούλων και ωφελεί στον δυνατό πονόδοντο όταν χορηγηθεί θερμό και πραγματοποιήσει πλύσεις ο ασθενής 866 . Δεν πρέπει να προκαλεί καμία έκπληξη η χρήση του ξιδιού ενάντια στον οδοντικό πόνο, διότι χορηγείται θερμό όπου πλέον επικρατεί η επίκτητη θερμή ιδιότητα και χαρακτηρίζεται κατὰ συμβεβηκὸς θερμό. Δηλαδή μέσω της θέρμανσης αποκτά θερμή κράση και συμπεριφέρεται ως θερμό για όσο διάστημα επιδρά σε αυτό η θέρμανση και έρχεται σε αντίθεση με την κατά φύση ψυχρή ιδιοσυγκρασία του η οποία φυσιολογικά εκδηλώνεται σε συνθήκες περιβάλλοντος 867 . Η ιδιαίτερη κράση του ξιδιού αποτελούσε αντικείμενο έριδας μεταξύ των ιατρών των πρώτων χριστιανικών αιώνων. Σύμφωνα με τον Γαληνό η διαμάχη επικεντρώνονταν στο εάν ήταν ψυχρό ή θερμό ως προς την ιδιοσυγκρασία του 868 . Ο ίδιος θεωρεί ότι πρόκειται για μικτή ουσία η οποία είναι ταυτόχρονα ψυχρή και θερμή 869 , ωστόσο είναι ξεκάθαρο ότι το δριμύ ξίδι εμφανίζει θερμαντικές ιδιότητες 870 . Σε γενικές γραμμές και το δεύτερο σύνθετο φάρμακο, το οποίο δρα αναλγητικά σε πόνους στα δόντια και στα ούλα, ακολουθεί το κεντρικό δόγμα που θέτει η ιπποκρατική διδασκαλία με τα θερμά να είναι ωφέλιμα για τα δόντια και τα ψυχρά βλαπτικά. Η τελευταία φαρμακευτική συνταγή αφορά τη σταθεροποίηση εύσειστων δοντιών. Περιλαμβάνει στυπτηρία σχιστή, ένα απλό φάρμακο εν πολλοίς αναμενόμενο υπό την έννοια ότι διαθέτει ισχυρές στυπτικές ικανότητες. Το δεύτερο και τελευταίο συστατικό είναι το μάννα, το οποίο προέρχεται από το δένδρο λίβανο. Μάννα προέρχεται από το δένδρο του λιβάνου, η οποία διαθέτει στυπτικές, αλλά και θερμαντικές δυνάμεις 871 . 863 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (V. 76, 1 – 77,10 Wellmann). 864 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 236, 13 – 237,2 Kühn). 865 Βλ. Διοκλής της Καρύστου σελ. 45. 866 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (V. 14,23 – 15,25 Wellmann). 867 Σχετικά με τη διάκριση των φαρμάκων κατὰ συμβεβηκὸς και σε καθ᾿ αὑτὰ στο πλαίσιο της γαληνικής φαρμακολογίας βλ. Κουτρούμπας 2010: 147-157. 868 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙ. 413, 7 – 430,4 Kühn). 869 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 90,3 – 7 Kühn). 870 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 417,11 – 14 Kühn). 871 Βλ. Αρχιγένης σελ. 155. 179