Page 192 - dimkoutroumpas
P. 192
Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο Γαληνική Συλλογή υπάρχουν 36 αναφορές, εκ των οποίων οι 16 αφορούν τη συμμετοχή του ως συστατικού σε σύνθετα φάρματα στο Περὶ ἀντιδότων, ενώ άλλες 16 φορές εντοπίζεται στο Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους, όπου οι 9 αναφέρονται σε σύνθετα φάρμακα για οδοντοστοματολογικές παθήσεις. Με βάση λοιπόν τον Γαληνό το σαγαπήνον είναι ένας θερμός και λεπτομερής χυμός 854 . Δηλαδή διαθέτει θερμαντικές ιδιότητες και επιπλέον εξαιτίας της λεπτής υφής του μπορεί να τεμαχιστεί και να διεισδύσει σε πολύ μεγάλο βάθος μέσα στον οργανισμό 855 . Η λεπτομέρεια αποτελεί μια ιδιαίτερη ιδιότητα που καθιστά τον οπό αυτόν ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό θερμό φάρμακο. Όμοια και ο Κυρηναϊκός οπός, είναι ο πλέον θερμός και λεπτομερής από όλους τους χυμούς 856 . Ο κρόκος αποτελεί ένα απλό φάρμακο, η ιδιοσυστασία του οποίου είναι σύνθετη κατά τον Γαληνό, αφού ανήκει στη δεύτερη τάξη των θερμαινόντων και στην πρώτη των ξηραινόντων 857 . Στη δεύτερη τάξη των θερμών ανήκουν επίσης, η σμύρνα 858 και το μέλι 859 . Όμως έχει ήδη αναφερθεί, η χαλβάνη είναι ελαφρώς θερμότερη καθώς τοποθετείται στην αρχή της τρίτης τάξης ή την πλήρωση της δεύτερης τάξης των θερμών σύμφωνα με τη γαληνική βαθμονόμηση των απλών φαρμάκων 860 . Τέλος το πύρεθρο διαθέτει όχι απλώς θερμαντικές αλλά και καυστικές ιδιότητες οι οποίες καταπραΰνουν το οδοντικό άλγος 861 . Συνεπώς με βάση τα ανωτέρω προκύπτει πως, στο πλαίσιο της γαληνικής φαρμακολογίας, όλα τα επιμέρους συστατικά της πρώτης φαρμακοθεραπείας του Αριστοκράτη για το άλγος στη μύλη των δοντιών είναι θερμά με μοναδική εξαίρεση την παπαρούνα. Το δεύτερο σύνθετο φάρμακο του Αριστοκράτη ενδείκνυται για την αντιμετώπιση του άλγους όχι μόνο των δοντιών, των ούλων αλλά και για πολλές άλλες μορφές πόνου οι οποίες δεν κατονομάζονται. Ως σύνθετο αποτελείται από τρία συστατικά, μέλι, στυπτηρία σχιστή και ξίδι οξύ, δηλαδή ξίδι που είναι ιδιαίτερα καυστικό στη γεύση και άρα υπερτερεί το θερμό. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το μέλι είναι θερμό κατά τον Γαληνό 862 και χωρίς ιδιότητες κατά τον Διοσκουρίδη. Αντίθετα, η στυπηρία σχιστή εμφανίζει θερμαντικές και στυπτικές ιδιότητες κατά τον Διοσκουρίδη λειτουργώντας ως θεραπευτικό μέσο εναντία στις 854 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 117, 7– 18 Kühn). 855 Κουτρούμπας 2010: 186. 856 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 90, 17– 91,8 Kühn). 857 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 48, 3– 12 Kühn). 858 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 127, 3– 4 Kühn). 859 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 70, 13 – 14 Kühn). 860 Βλ. Διοκλής της Καρύστου σελ. 40. 861 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙΙ. 110, 14 – 18 Kühn). 862 Βλ. Κράτιππος σελ. 54. 178