Page 90 - dimkoutroumpas
P. 90
Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο φάρυγγα και του ισθμού του, ενώ τα υπόλοιπα τρία είναι κατά των φλεγμονών των αμυγδαλών (τὰ παρίσθμια). Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ακόλουθο χωρίο το οποίο δείχνει ακριβώς διάκριση μεταξύ διακλυσμών και αναγαργαρισμών από τον Διοσκουρίδη: πρὸς δὲ τοῦτο μάλιστα τὸ βόειον συμφέρει, ἰδίως ἁρμόζον, διακλύζεται δὲ καὶ πρὸς ἑλκώσεις στόματος καὶ παρισθμίων εἰς ἀναγαργάρισμα. ἰδίως δὲ τὸ ὄνειον διακλυζόμενον οὖλα καὶ ὀδόντας κρατύνει 358 . [Γι’ αυτόν τον σκοπό είναι ωφέλιμο κυρίως το αγελαδίσιο (γάλα), ιδιαίτερα κατάλληλο, και χρησιμοποιείται σε πλύσεις για τα έλκη του στόματος και σε γαργάρες (για τα έλκη) των αμυγδαλών. Ιδιαίτερα το γαϊδουρινό, σε πλύσεις, ισχυροποιεί τα ούλα και τα δόντια.] Όμοια και ο Γαληνός χρησιμοποιεί φάρμακα για αναγαργαρισμούς σε φλεγμονές της σταφυλής και των αμυγδαλών 359 . Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ο Γαληνός αναφερόμενος στις αλοιφές για την αντιμετώπιση των φλεγμονών της σταφυλής παραθέτει αυτολεξεί απόσπασμα από το πρώτο βιβλίο της φαρμακολογικής πραγματείας Περὶ εὐπορίστων φαρμάκων του Απολλώνιου και αναφέρει μεταξύ άλλων: ᾿Απολλώνιος ἔγραψε ταῦτα κατὰ λέξιν. ἀναγαργαρίσματα πρὸς τοὺς τῆς κιονίδος κατακρεμασμούς 360 . Προφανώς κατά την απαρίθμηση των ειδών των φαρμάκων τα οποία αντιμετωπίζουν το οδοντικό άλγος έγινε κάποιο λάθος και συμπεριλήφθηκαν φάρμακα για αναγαργαρισμούς, ενώ ουσιαστικά τα αναγαργαρίσματα αναφέρονται σε περιπτώσεις φλεγμονών του φάρυγγα και της σταφυλής και όχι σε περιπτώσεις οδοντικού άλγους. Τέλος τα εγχύματα στα ώτα και τη ρίνα είναι συνήθως υγρά φάρμακα τα οποία εγχέονται στα όργανα αυτά για την αντιμετώπιση του πονόδοντου. Η έγχυση στα ώτα παρουσιάζει ιδιαιτερότητες καθώς η συνήθης πρακτική είναι η ενστάλαξη είτε στο ίδιο 361 είτε στο απέναντι ους από το δόντι το οποίο πονάει 362,363 χωρίς να υπάρχει σαφής αιτιολόγηση. Ωστόσο, ο Γαληνός αν και αναφέρει ότι ο Απολλώνιος έχει συγγράψει σχετικό κεφάλαιο για τα εγχύματα στα ώτα, για την αντιμετώπιση του πόνου των δοντιών δεν τα καταγράφει. Όπως ο ίδιος αποκαλύπτει, η αιτία είναι πως δεν κατόρθωσε να αποκτήσει στην κατοχή του το σχετικό βιβλίο. Εκ των 358 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (ΙΙ. 145, 3 – 6 Wellmann). 359 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 972, 11 – 18 Kühn). 360 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 981, 7 – 8 Kühn). 361 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 861, 5 – 6 Kühn). 362 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 862, 5 – 6 Kühn). 363 Διοσκουρίδου, Περὶ ἁπλῶν φαρμάκων (Ι. 178, 20 – 179,5 Wellmann). 76