Page 104 - dimkoutroumpas
P. 104
Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο εξωτερική επιφάνεια του σώματος, όπως για παράδειγμα, επιθέματα, αλοιφές, έμπλαστρα κ.α. Το δεύτερο βιβλίο περιελάμβανε τὰ τῶν ἐντὸς [τοῦ σώματος ἰατρικὰ φάρμακα], φάρμακα χορηγούμενα με κατάποση. Τέλος το τρίτο, και μικρότερο σε έκταση, βιβλίο αφορούσε αποκλειστικά φάρμακα τῶν ὀφθαλμῶν 443,444 . Κύρια πηγή των γνώσεών μας για τον Ανδρόμαχο είναι ο Γαληνός, ο οποίος κρατά απέναντι του αμφίσημη στάση. Μέμφεται συστηματικά τον Ανδρόμαχο κατηγορώντας τον ότι δεν αναφέρει τον τρόπο παρασκευής, ούτε τον τρόπο χρήσης, αλλά ούτε και τη δραστικότητα των φαρμάκων τα οποία παραθέτει 445,446 . Παρόλα αυτά ο Γαληνός δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει τα φάρμακα του Ανδρόμαχου σε εκπληκτικό βαθμό. Ειδικά στα φαρμακολογικά του έργα Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους και Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ γένη εντοπίζονται 246 αναφορές (Thesaurus Linguae Graecae) στο πρόσωπο του Ανδρομάχου. Σε ό,τι αφορά τα στοματολογικά και οδοντιατρικά ζητήματα αναφορές στο έργο του Ανδρόμαχου εκτός από τον Γαληνό εντοπίζονται στον Αέτιο Αμιδηνό (6 ος αι. μ.Χ.) και στον Νεόφυτο Προδρομηνό (14 αι. μ.Χ.). Όμως, και οι δύο βυζαντινοί ος λόγιοι στην ουσία έχουν ως πρωτότυπη πηγή τον Γαληνό και δεν συνεισφέρουν κάποιο επιπλέον στοιχείο. Οι επιλογές του Γαληνού από το φαρμακολογικό έργο του Ανδρόμαχου σε παθήσεις της στοματικής κοιλότητας και των δοντιών είναι ετεροβαρείς καθώς ο Γαληνός διασώζει έναν σημαντικό αριθμό στοματικών φαρμάκων και μόλις μια φαρμακευτική συνταγή για την αντιμετώπιση του οδοντικού πόνου. Έτσι το όνομα του Ανδρόμαχου μνημονεύεται 27 φορές (Thesaurus Linguae Graecae) στο Ζ΄ βιβλίο του Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους, όπου ο Γαληνός καταγράφει τα στοματικά φάρμακα έναντι μόλις μια αναφοράς στο Ε΄ βιβλίο της ίδιας φαρμακολογικής πραγματείας στην οποία παρουσιάζονται τα σύνθετα φάρμακα αντιμετώπισης οδοντικών προβλημάτων. Τα στοματικά φάρμακα του Ανδρόμαχου καλύπτουν όλο το φάσμα των διαθέσιμων θεραπευτικών σκευασμάτων που χρησιμοποιούνταν στον αρχαίο κόσμο. Έτσι παραδίδονται οι ακόλουθες φαρμακευτικές συνταγές: 1. ᾿Ανδρομάχου τὸ διὰ μόρων [στοματικὸν] φάρμακον: Πρόκειται για σύνθετο φάρμακο το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει στοματικές παθήσεις· κύρια δραστική ουσία του είναι ο χυμός των μούρων. Ο χυμός 443 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ γένη (XIΙ. 463, 4 – 7 Kühn). 444 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 989, 6 – 7 Kühn). 445 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ γένη (XIΙ. 441, 17 – 442, 2 Kühn). 446 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ γένη (XIΙ. 463, 7 – 8 Kühn). 90