Page 216 - dimkoutroumpas
P. 216
Η Οδοντιατρική στον Αρχαίο κόσμο εγνωσμένη ωφελιμότητα του θερμού, πάντα στα πλαίσια της ιπποκρατικής και γαληνικής διδασκαλίας, συμβάλλει και στον καθαρισμό της μύλης του δοντιού. Το πύρεθρο είναι θερμό στην κράση και ενδείκνυται και για τους πόνους των δοντιών 960 . Ενώ η σχιστή στυπτηρία (χαλκίτιδα) διαθέτει τις πλέον ισχυρές στυπτικές δυνάμεις προσδίδοντας την ικανότητα να συστέλλει ισχυρά τον στοματικό βλεννογόνο 961 . Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ίριδα η προερχόμενη από την Ιλλυρία. Κατά τον Διοσκουρίδη έχει την ιδιότητα να θερμαίνει. Ταυτόχρονα συμβάλλει ώστε υγρά τα οποία αποβάλλονται δύσκολα από το σώμα να διασπώνται σε λεπτότερα και άρα να απομακρύνονται πιο εύκολα 962 , ιδιότητα εξαιρετικά χρήσιμη για τη διάλυση φλέγματος συγκεντρωμένου στις ρίζες των δοντιών. Ο Γαληνός αναλύει περαιτέρω τις ιδιότητες της ίριδος θεωρώντας ότι πρόκειται για μια ουσία ως προς τη φύση της λεπτομερή 963 και έτσι μπορεί να διαιρείται σε μικρότερα σωμάτια και να διεισδύει στα πλέον απομακρυσμένα και δυσπρόσιτα σημεία του οργανισμού 964 . Η ίριδα ως προς την κράση της είναι θερμή 965,966 διαθέτοντας το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό να είναι πικρή. Κάθε φάρμακο στο οποίο επικρατεί η πικρή ποιότητα διαλύει τους παχείς χυμούς και τις φλεγμονές καθώς εμπεριέχει «λεπτυντικές» δυνάμεις οι οποίες διασπούν εμφράξεις από φλέγμα ή πύον και στη συνέχεια απομακρύνουν τα επιμέρους διασπασμένα συστατικά 967 . Από τη μέχρι τώρα παρουσίαση των συστατικών της φαρμακευτικής αγωγής του Χαιρέα κανένα απλό φάρμακο δεν διαθέτει πραγματικά αναλγητικές ιδιότητες. Το μόνο ίσως συστατικό στο οποίο μπορεί να αποδοθούν αναλγητικές ιδιότητες είναι ο ελλέβορος. Συγκεκριμένα περιέχει μεγάλο αριθμό αλκαλοειδών, όπως για παράδειγμα το μείγμα των αλκαλοειδών που ονομάζεται βερατρίνη και η οποία διαθέτει αγγειοδιασταλτικές και υποτασικές ιδιότητες 968 . Χρησιμοποιείται ως αναλγητικό αλλά και κατά της υπέρτασης, της νευραλγίας, της αρθρίτιδας, των ρευματισμών και της φθειρίασης. Ωστόσο, σε μεγάλες δόσεις είναι ιδιαίτερα 959 Βλ. Αριστοκλής σελ. 84. 960 Βλ. Ανδρόμαχος σελ. 97. 961 Βλ. Διοκλής Καρύστου σελ. 45 962 Διοσκουρίδου, Περὶ ὕλης ἰατρικῆς (Ι. 6,10 – 11 Wellmann). 963 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙ. 689, 2 Kühn). 964 Σχ. με τη λεπτομέρεια βλ. Αφρόδα και Κουτρούμπα 2010: 234 – 241. 965 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙ. 703, 1 – 12 Kühn). 966 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙ. 712, 8 – 713,5 Kühn). 967 Γαληνοῦ, Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων (ΧΙ. 682, 11 – 683,4 Kühn). 968 Samuelsson 2004: 423 – 426. 202