Page 167 - dimkoutroumpas
P. 167
Αρχιγένης ο Απαμεύς Οι οδοντιατρικές φαρμακευτικές αγωγές του Αρχιγένη διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με το είδος της πάθησης που καλούνται να θεραπεύσουν. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει τα λεγόμενα στοματικά φάρμακα, δηλαδή θεραπευτικά σχήματα για παθήσεις – κυρίως φλεγμονές – της στοματικής κοιλότητας. Η δεύτερη, και πολυπληθέστερη, ομάδα αφορά τα ενδεικνυόμενα σύνθετα φάρμακα για την αντιμετώπιση οδοντικών προβλημάτων, όπως περιοδοντικά νοσήματα ή οδοντικό άλγος. Τα στοματικά φάρμακα περιλαμβάνουν μια σειρά ουσίες με θεραπευτικές ιδιότητες για τη θεραπεία των εσχαρών, φλεγμονών της σταφυλής και αφθών. Στην υποκατηγορία των φαρμακευτικών συνταγών για τη θεραπεία των εσχαρών, εντοπίζονται ορισμένες οι οποίες θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως βδελυρές, όχι μόνο με τα σημερινά μέτρα, αλλά ακόμα και για την εποχή του Αρχιγένη ή μετέπειτα του Γαληνού. Ωστόσο πρόκειται για φάρμακα τα οποία απολάμβαναν την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη των ιατρών. Παραδείγματα αποτελούν οι φαρμακευτικές συνταγές σκυλίσιας κόπρου με μέλι ή το ήπαρ λύκου ξεραμένο και ψιλοκομμένο για στοματικές εσχάρες. Το πλέον περίεργο, μη απαντώμενο σε κανέναν άλλο ιατρό, σύνθετο φάρμακο αυτής της κατηγορίας είναι η ανθρώπινη κόπρος. Αναφέρει μεταξύ άλλων ο Αρχιγένης: καὶ ὁ Συριακὸς ῥοῦς ποιεῖ μετὰ μέλιτος ἢ χελιδόνων κεκαυμένων τε καὶ ἀνθρωπείας κόπρου τὸ ἴσον σὺν μέλιτι διάχριε. 715 [Και το Συριακό ρούδι κάνει μαζί με μέλι ή με χελιδόνια που έχουν καεί και κόπρο ανθρώπινη σε ίση ποσότητα μαζί με μέλι.] Το ρούδι είναι στυπτικό και κατά τον Διοσκουρίδη δρα ως αναλγητικό κατά του πονόδοντου 716 . Το αποδημητικό πτηνό χελιδόνι χρησιμοποιείται συστηματικά σε φαρμακευτικές συνταγές για παθήσεις της στοματικής κοιλότητας από σημαντικούς ιατρούς όπως ο Ανδρόμαχος 717 , ο Ήρας ο Καππαδόκης 718 , ο Ασκληπιάδης ο Φαρμακείων 719 και ο Αντώνιος Μούσας 720 . Ο δε Διοσκουρίδης θεωρεί ότι όταν χελιδόνια καούν μαζί με μέλι και εν συνεχεία δημιουργηθεί από αυτό το μείγμα αλοιφή, αυτή ενδείκνυται για φλεγμονές της σταφυλής, των 715 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 954,13 – 15 Kühn). 716 Βλ. Αριστοκλής σελ. 84. 717 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 938,5 – 941,8 Kühn). 718 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους: (XIΙ. 939,2 – 15 Kühn) & (XIΙ. 941,9 – 942,9 Kühn). 719 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 942,10 – 943,5 Kühn). 720 Γαληνοῦ, Περὶ συνθέσεως φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους (XIΙ. 943,6 – 15 Kühn). 153