Page 161 - dimkoutroumpas
P. 161
Ρούφος ο Εφέσιος ανθρώπου, στα μη ορατά όργανα (τὰ ἔνδον) 671 . Η πορεία η οποία ακολουθείται είναι η κλασική την οποία την εντοπίζουμε σε όλα τα συγγράμματα της ανατομίας και είναι γνωστή ως a capite ad calcem. Δηλαδή κατά τη δημώδη έκφραση, «από την κορφή μέχρι τα νύχια»: να ξεκινά κανείς από το τριχωτό της κεφαλής και να καταλήγει στα κάτω άκρα. Στο πρώτο μέρος εκμάθησης των εξωτερικών ανατομικών όρων χρησιμοποιείται ως πρότυπο επίδειξης ένα άτομο νεαρής ηλικίας (παῖς) πιθανότατα σκλάβος, ενώ για την ανατομία των εσωτερικών οργάνων κατάλληλο είναι ένα ζώο το οποίο να μοιάζει όσο το δυνατό περισσότερο με τον άνθρωπο, δηλαδή ένας πίθηκος 672 . Με βάση το περιγραφικό μοντέλο το οποίο ακολουθεί, ο Ρούφος ξεκινά από την κεφαλή του ανθρώπου και τα οστά που την απαρτίζουν και ακολουθεί η περιγραφή των πιο σημαντικών οργάνων, όπως οφθαλμοί, ρίνα, αυτιά. Στη συνέχεια περιγράφονται τα επάρματα κάτω από τους οφθαλμούς, αντίστοιχα με τα ζυγωματικά οστά, τα οποία αποκαλούνται μῆλα και κοκκινίζουν όταν ντρεπόμαστε 673 . Συνέχεια των μήλων είναι οι παρειές, οι οποίες ταυτίζονται με την άνω και κάτω γνάθο και για αυτό ονομάζονται γνάθοι ή σιαγόνες. Ο όρος παρειά δεν απαντάται στα κείμενα της Γαληνικής Συλλογής, ενώ ο Ιούλιος Πολυδεύκης στο Ὀνομαστικόν ταυτίζει τα μήλα με τις παρειές 674 . Επιπλέον υπάρχει ο διαχωρισμός σε άνω και κάτω παρειά, σιαγόνα και γνάθο αντίστοιχα. Επίσης η κάτω γνάθος ονομάζεται και γένυς, ενώ το σαρκώδες μέρος κάτω από αυτή καλείται λευκανίη 675 . Με τον ανατομικό όρο στόμα ορίζεται η περιοχή από το πρώτο άνοιγμα των χειλιών έως τον φάρυγγα. Μέσα στο στόμα βρίσκονται τα δόντια, τα οποία από ορισμένους αποκαλούνται και κραντῆρες 676 . Τα δόντια αναφέρονται ως κραντήρες και στο έργο Θηριακά του Νικάνδρου του Κολοφώνιου 677 , όμως ο Αριστοτέλης και ο Ιούλιος Πολυδεύκης χρησιμοποιούν τον όρο μόνο για τους τρίτους γομφίους. Επιμέρους τα δόντια διακρίνονται σε τομείς, κυνόδοντες και γομφίους. Οι τομείς ταυτίζονται και με την σημερινή ορολογία ως τα τέσσερα πρόσθια δόντια και στη συνέχεια ακολουθούν οι κυνόδοντες ένας σε κάθε πλευρά της γνάθου. Τέλος υπάρχουν οι γομφίοι στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι σωφρονιστήρες. Ο 671 Ρούφου, Περὶ ὀνομασίας τῶν τοῦ ἀνθρώπου μορίων (134,10 Daremberg-Ruelle). 672 Ρούφου, Περὶ ὀνομασίας τῶν τοῦ ἀνθρώπου μορίων (149,12 – 150,3 Daremberg-Ruelle). 673 Ρούφου, Περὶ ὀνομασίας τῶν τοῦ ἀνθρώπου μορίων (139,1 – 3 Daremberg-Ruelle). 674 Ἰουλίου Πολυδεύκους, Ὀνομαστικόν (ΙΙ. 110,14-15 Bethe). 675 Ρούφου, Περὶ ὀνομασίας τῶν τοῦ ἀνθρώπου μορίων (139,3 – 4 Daremberg-Ruelle). 676 Ρούφου, Περὶ ὀνομασίας τῶν τοῦ ἀνθρώπου μορίων (139,11 – 14 Daremberg-Ruelle). 677 Νικάνδρου, Θηριακά 447 (245 Schneider). 147